07-04-2017 Saat: 20:57
Başlığı okuyup da "Aman canım! İngilizcenin de milliyeti olur muymuş?" demeyin. Çünkü olur. İngilizce öğrenmeye başladığınızda size öğretilen İngilizce büyük bir ihtimalle İngiliz İngilizcesi (British English) olacaktır. Fakat göz önünde bulundurulması gereken nokta İngiliz ve Amerikan İngilizcesi (American English) arasında küçük nüanslar olduğudur.
Aslında bu ufak farklılıklara belki de sözlükleri karıştırırken pek çoğumuzun sıkça rastlarız. Örneğin kelimelerin yanında BrE veya AmE (BrE-British English, AmE-American English) kısaltmaları bulunur ve BrE veya AmE karşılıkları da yazılır.
Aşağıda iki lehçe arasındaki farklılıklara bazı örnekler bulabilirsiniz:
1. İngiliz İngilizcesinde sonuna ek gelen kelimelerin sonundaki sessiz harf çift kullanılır: travel – travelling, traveller
Amerikan İngilizcesinde ise bazen sonda bulunan sessiz harf çift kullanılmaz:
traveling – traveler
2. look/seem/appear (görünmek), feel(hissetmek), sound (gibi görünmek) fillerinden sonra İngiliz İngilizcesinde direk isim gelir:
She looks a pretty girl. – Tatlı bir kız gibi görünüyor.
Amerikan İngilizcesinde yukarıdaki fiillerin ardından isim gelecekse “to be” yada “like” kullanılır.
She looks to be a pretty girl. – Tatlı bir kız gibi görünüyor.
3. “Shall” ve “will” İngiliz İngilizcesinde öznenin ben olduğu durumlarda gelecek zamanı belirtmek için kullanılır.
I will/shall join them. (Onlara katılacağım.)
Oysaki Amerikan İngilizcesinde “shall”’in gelecek zaman için kullanıldığına pek rastlanmaz.
4. Yakın zamanda gerçekleşmiş durumları anlatmak için İngiliz İngilizcesinde present perfect tense kullanılır:
I have just got home. (Eve daha şimdi geldim.)
Aynı durumlar için Amerikan İngilizcesinde past tense de kullanılabilir.
I have just got home.
I just got home. (Eve daha şimdi geldim.)
5. “get” fiilinin geçmiş zamanı Amerikan İngilizcesinde “(** ! Küfür Etmek Yasaktır - Oto Filtre ! **)” olarak kullanılır.
He has (** ! Küfür Etmek Yasaktır - Oto Filtre ! **) her wrong. (Onu yanlış anladı.)
6. İngiliz İngilizcesinde gerek yok ifadesi için don’t need to’nun yanısıra needn’t da yaygın olarak kullanılır.
You needn’t worry. (Endişe etmene gerek yok)
7. Grup isimleri İngiliz İngilizcesinde hem tekil hem çoğul yardımcı fiil alır.
The team is/are in the field. (Takım sahada.)
Amerikan İngilizcesinde ise yalnızca tekil yardımcı fiil alır.
8. Weekend (haftasonu) kelimesi ile İngiliz İngilizcesinde at edatı kullanılır. Amerikan İngilizcesinde “at” edatı yerine bazen “on” edatı da kullanılmaktadır.
Let’s meet on/at the weekend. (Haftasonunda buluşalım.)
9. Yüz ve üzeri sayıları ifade etmek için İngiliz İngilizcesinde and (ve) kullanılır. Amerikan İngilizcesinde ise and kullanılmayabilir.
There were four hundred and fifty soldiers.
10. Tariherin ifadesi farklılık gösterir.
İngiliz İngilizcesinde: 17 January, the seventeenth of January, January the seventeenth.
Amerikan İngilizcesinde: January 17, January seventeenth.
11. Sahiplik bildiren have/has soru ve olumsuz cümlelerdeki kullanımında:
İngiliz İngilizcesinde bazen got ile birlikte bazen do/does yardımcı fiileri ile birlikte kullanılır.
They haven’t got a car. (onların bir arabası yok).
They don’t have a car.
Amerikan İngilizcesinde yalnızca do/does ile kullanılır.
12. İngiliz İngilizcesinde müzik aletlerinin başında “the” kullanılır. Ancak Amerikan İngilizcesinde böyle bir zorunluluk yoktur.
She can’t play the piano. (Piyano çalamıyor.)
13. Aşağıdaki fiillerin geçmiş halleri İngiliz İngilizcesinde iki şekilde, Amerikan İngilizcesinde ise yaygın olarak düzenli (-ed) halleri ile kullanılmaktadır.
Burn burnt / burned : yakmak
Dream dreamt / dreamed : düşlemek
Lean leant / leaned : yana yatırmak, dayanmak
Learn learnt / learned : öğrenmek
Smell smelt / smelled : kokmak, koklamak
Spell spelt /spelled : hecelemek
Spill spilt / spilled : dökmek
Spoil spoilt / spoiled : şımartmak, yıkmak
14. İngiliz İngilizcesinde sonu –our olan kelimeler, Amerikan İngilizcesinde –or ile biter.
Colour Color Renk
Flavour Flavor Tat, lezzet
Honour Honor Onur
15. İngiliz İngilizcesinde –se ile biten bazı kelimeler Amerikan İngilizcesinde –ze ile sonlanır.
Analyse Analyze Analiz etmek
Criticise Criticize Eleştirmek
Memorise Memorize Ezberlemek
16. Başka örnekler:
İngiliz Amerikan
Jewellery Jewelry Mücevher
Bye law Byelaw Kanunen
Pyjamas Pajamas Pijama
Plough Plow Çift sürmek
Programme Program Program
Tyre Tire Lastik
Yukarıda sıraladığımız örneklerin dışında her iki lehçe de günlük kullanımda kendi ülkeleri içerisinde dahi farklılıklar göstermektedir. Amerika’da okullarda öğretilen İngilizce ile günlük yaşamda kullanılan İngilizce arasında sayılamaz farklılıklar vardır.
Ülkemizde okullarda öğretilen İngilizce İngiliz İngilizcesine uygun olarak düzenlenmiş olsa da, Hollywood sinema sektörünün ve müzik pazarının yaygınlığı sayesinde Amerikan İngilizcesi telaffuzu tüm dünyada daha aşina olunan daha kolay anlaşılan bir telaffuz haline gelmiştir.
Kaynakça:
Aslında bu ufak farklılıklara belki de sözlükleri karıştırırken pek çoğumuzun sıkça rastlarız. Örneğin kelimelerin yanında BrE veya AmE (BrE-British English, AmE-American English) kısaltmaları bulunur ve BrE veya AmE karşılıkları da yazılır.
Aşağıda iki lehçe arasındaki farklılıklara bazı örnekler bulabilirsiniz:
1. İngiliz İngilizcesinde sonuna ek gelen kelimelerin sonundaki sessiz harf çift kullanılır: travel – travelling, traveller
Amerikan İngilizcesinde ise bazen sonda bulunan sessiz harf çift kullanılmaz:
traveling – traveler
2. look/seem/appear (görünmek), feel(hissetmek), sound (gibi görünmek) fillerinden sonra İngiliz İngilizcesinde direk isim gelir:
She looks a pretty girl. – Tatlı bir kız gibi görünüyor.
Amerikan İngilizcesinde yukarıdaki fiillerin ardından isim gelecekse “to be” yada “like” kullanılır.
She looks to be a pretty girl. – Tatlı bir kız gibi görünüyor.
3. “Shall” ve “will” İngiliz İngilizcesinde öznenin ben olduğu durumlarda gelecek zamanı belirtmek için kullanılır.
I will/shall join them. (Onlara katılacağım.)
Oysaki Amerikan İngilizcesinde “shall”’in gelecek zaman için kullanıldığına pek rastlanmaz.
4. Yakın zamanda gerçekleşmiş durumları anlatmak için İngiliz İngilizcesinde present perfect tense kullanılır:
I have just got home. (Eve daha şimdi geldim.)
Aynı durumlar için Amerikan İngilizcesinde past tense de kullanılabilir.
I have just got home.
I just got home. (Eve daha şimdi geldim.)
5. “get” fiilinin geçmiş zamanı Amerikan İngilizcesinde “(** ! Küfür Etmek Yasaktır - Oto Filtre ! **)” olarak kullanılır.
He has (** ! Küfür Etmek Yasaktır - Oto Filtre ! **) her wrong. (Onu yanlış anladı.)
6. İngiliz İngilizcesinde gerek yok ifadesi için don’t need to’nun yanısıra needn’t da yaygın olarak kullanılır.
You needn’t worry. (Endişe etmene gerek yok)
7. Grup isimleri İngiliz İngilizcesinde hem tekil hem çoğul yardımcı fiil alır.
The team is/are in the field. (Takım sahada.)
Amerikan İngilizcesinde ise yalnızca tekil yardımcı fiil alır.
8. Weekend (haftasonu) kelimesi ile İngiliz İngilizcesinde at edatı kullanılır. Amerikan İngilizcesinde “at” edatı yerine bazen “on” edatı da kullanılmaktadır.
Let’s meet on/at the weekend. (Haftasonunda buluşalım.)
9. Yüz ve üzeri sayıları ifade etmek için İngiliz İngilizcesinde and (ve) kullanılır. Amerikan İngilizcesinde ise and kullanılmayabilir.
There were four hundred and fifty soldiers.
10. Tariherin ifadesi farklılık gösterir.
İngiliz İngilizcesinde: 17 January, the seventeenth of January, January the seventeenth.
Amerikan İngilizcesinde: January 17, January seventeenth.
11. Sahiplik bildiren have/has soru ve olumsuz cümlelerdeki kullanımında:
İngiliz İngilizcesinde bazen got ile birlikte bazen do/does yardımcı fiileri ile birlikte kullanılır.
They haven’t got a car. (onların bir arabası yok).
They don’t have a car.
Amerikan İngilizcesinde yalnızca do/does ile kullanılır.
12. İngiliz İngilizcesinde müzik aletlerinin başında “the” kullanılır. Ancak Amerikan İngilizcesinde böyle bir zorunluluk yoktur.
She can’t play the piano. (Piyano çalamıyor.)
13. Aşağıdaki fiillerin geçmiş halleri İngiliz İngilizcesinde iki şekilde, Amerikan İngilizcesinde ise yaygın olarak düzenli (-ed) halleri ile kullanılmaktadır.
Burn burnt / burned : yakmak
Dream dreamt / dreamed : düşlemek
Lean leant / leaned : yana yatırmak, dayanmak
Learn learnt / learned : öğrenmek
Smell smelt / smelled : kokmak, koklamak
Spell spelt /spelled : hecelemek
Spill spilt / spilled : dökmek
Spoil spoilt / spoiled : şımartmak, yıkmak
14. İngiliz İngilizcesinde sonu –our olan kelimeler, Amerikan İngilizcesinde –or ile biter.
Colour Color Renk
Flavour Flavor Tat, lezzet
Honour Honor Onur
15. İngiliz İngilizcesinde –se ile biten bazı kelimeler Amerikan İngilizcesinde –ze ile sonlanır.
Analyse Analyze Analiz etmek
Criticise Criticize Eleştirmek
Memorise Memorize Ezberlemek
16. Başka örnekler:
İngiliz Amerikan
Jewellery Jewelry Mücevher
Bye law Byelaw Kanunen
Pyjamas Pajamas Pijama
Plough Plow Çift sürmek
Programme Program Program
Tyre Tire Lastik
Yukarıda sıraladığımız örneklerin dışında her iki lehçe de günlük kullanımda kendi ülkeleri içerisinde dahi farklılıklar göstermektedir. Amerika’da okullarda öğretilen İngilizce ile günlük yaşamda kullanılan İngilizce arasında sayılamaz farklılıklar vardır.
Ülkemizde okullarda öğretilen İngilizce İngiliz İngilizcesine uygun olarak düzenlenmiş olsa da, Hollywood sinema sektörünün ve müzik pazarının yaygınlığı sayesinde Amerikan İngilizcesi telaffuzu tüm dünyada daha aşina olunan daha kolay anlaşılan bir telaffuz haline gelmiştir.
Kaynakça:
Kod:
https://tr-tr.facebook.com/notes/ingilizce-%C3%B6%C4%9Freniyorum/ingiliz-ve-amerikan-ingilizcesi-arasindaki-farklar/193996077322309/
