07-03-2016 Saat: 22:35
(Son Düzenleme: 07-03-2016 Saat: 22:37, Düzenleyen: Ripbyrustavi.)
Bilgisayarınızın telefon hatlarını kullanarak iletişim kurmasını sağlar. Modem terimi, Modulation-demodulation kelimelerinin kısaltılması ile oluşturulmuştur. Modem, bilgisayardan aldığı digital(sayısal) veriyi analog veriye çevirerek göndermek ve aynı şekilde karşı taraftaki bilgisayardan gelen analog veriyi tekrar digital veriye çevirerek bilgisayara iletmektir. Bu digital-analog çeviri işleminin gerekli olmasının sebebi, bilgisayarları birbirine bağlamak için kullanılan hatların digital veriyi taşıyamamalarıdır.
Bir modem kullanarak, internet ve BBS gibi bilgi ağları ve hizmetlerine erişebilirsiniz. Faks yeteneği de olan bir fax/modem cihazıyla bilgisayarınızdan faks çekebilir ve size gelen faksları alabilirsiniz. Ses(voice) özellikleride olan bir modem telesekreter görevi görebilir.
Harici tip Modemler bilgisayara seri port ile bağlanır.
ADSL Nedir?
ADSL ( Asimetrik Sayısal Abone Hattı ) Asymmetric Digital Subscriber Line sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. Yukarıdaki açılımı ile ADSL, standart telefon görüşmeleri ile aynı anda, yüksek hızda veri geçirilebilen telefon hattını ifade eder. Asimetrik kelimesi ise veri alım (download) ve veri gönderim (upload) hızlarının birbirinden farklı olduğunu göstermektedir.Telefon hatlarının bu şekilde kullanılmasını sağlayan teknoloji de ADSL teknolojisi olarak anılmaktadır.
ADSL teknolojisi ile telefonu meşgul etmeden sürekli (24 saat) internet bağlantısı sağlanır.
ADSL ABONESİ OLABİLMEK İÇİN BAŞVURULAR NEREYE, NASIL YAPILIR?
İlgili Telekom Müdürlüğüne başvurularak abonelik formu doldurulur. [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adresinden de başvuru yapabilirsiniz.
ADSL' in avantajları nelerdir ?
Ses ile veri ayrı kanallardan gittiği için bağlantı kesintiye uğramadan , PSTN hattı üzerinden her zaman yüksek hızda, kesintisiz internet erişimi,
Bakır tel üzerinden aynı anda internet ve ses faks özelliği
Donanım ve kurulum maliyetlerinin düşük olması,
Bağlanamama veya hattan düşme gibi sorunlar yaşanmaması,
Herhangi bir enerji kesintisinde telefon hizmetinin aksamadan devam etmesi,
Mevcut alt yapıyı kullanıyor olması nedeni ile alternatif erişim seçeneklerine göre kullanım maliyetinin oldukça düşük olması v.b.
ADSL ile internete bağlıyken telefon görüşmesi yapılması hızda düşüşe neden olur mu ?
Modemler bilgisayarlar arası iletişimi sağlayan donanım elemanlarıdır. Modem digital sinyalleri analog sinyallere, analog sinyalleri de digital sinyallere çeviren aygıtlardır. Modemler telefon hattı üzerinde 300-3000 Hz arasında analog ses dalgaları iletir. Modem bağlantısı seri portlar vasıtası ile sağlanır. Modemlerdeki faks özelliği sayesinde dökümanları, resim ve grafikleri fakslayabilir; bize fakslanan bu tür bilgileri bilgisayarımıza alabilir ve yazıcıdan çıktı alabiliriz. İki tip modem vardırahili modem ve harici modem.
Harici modemdeki ışıklı göstergelerin anlamları:
TD=Verinin bilgisayara, modemlerle telefon hattı ya da öz kablolu bağlantılar ile diğer modeme göndereceğini belirler.
RD=Diğer modemden verinin geldiğini bildirir.
DCD=Sistemin ve karşıdaki modemin iletişime hazır olduğunu belirtir.
RS=Bilgisayarın modemi kontrol ettiğini gösterir.
RU=Telefonun çaldığını gösterir.
TM=Modem test modunda.
CS=Hattın temiz olduğunu belirtir.
Modemin kurulumu:
1)Denetim masasından “modem” tıklanır.
2)”Yeni modem yükle” dialog kutusundan “modemimi algılama;onu listeden seçeceğim” kutucuğu tıklanır ve “ileri” ye basılır.
3)Ekrana gelen dialog kutusundan marka ve model seçilir ve Windows’un sürücüleri yüklenir. Eğer modemin kendi sürücü dosyaları varsa bu pencereden “disketi var” seçeneği seçilir. Yükleme işlemi bittikten sonra bilgisayar yeniden başlatılır.
ve son olarak
Sözlükteki anlamı; mo (dulateur) ve dem (odulateur) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Mo bilgi, dem ise işlem anlamına gelmektedir. Bir uzaktan bilgi işleme tesisinde, bir merkez ordinatöre bir telgraf veya telefon hattıyla bağlanmış olan çıkış ve giriş üniteleri yakınına yerleştirilen cihaz; bu cihaz bir modülatör ve bir demodülatörden meydana gelir. (Modülatör, çıkışta iki sayılı bilgileri modüle edilmiş işaretler haline dönüştürür. Bu işretler demodülatör tarafından alıcıya gönderilmeden önce ilk biçimlerine getirilir. Sonuçların ulaştırılması aynı ünitelerle yapılır.)
Terim anlamı; bilgisayarımızın başka bir bilgisayar veya ağ ile iletişim kurabilmesi için ya bir ağ adaptörüne veya çevirmeli bir ağ bağlantısı kurabilmek için modeme ihtiyacımız vardır. Ağ adaptörleri genellikle yakın mesafede hızlı ve güvenli veri iletişimi için tasarlanmıştır. Bu şekilde bir bağlantı için uygun bir ağ yazılımı veya işletim sistemi tarafından destelenen bir bağlantı türü gereklidir. Ama araya uzak mesafeler de girerse iş biraz zorlaşacaktır. İki ayrı şehirdeki bilgisayarı birbirine bir ağ kablosuyla bağlayamayacağımızdan ya bir kiralık bir hat alacağız ya da işimiz kısa sürecekse normal telefon hatları üzerinden veri aktarımını seçmeliyiz. Bu iş için en pahalı seçenek de budur. İşte bu şekilde bir bağlantı için bize gereken donanıma kısaca modem diyoruz.
Modemler bilgisayardan gelen dijital verileri, telefon hattı üzerinden iletilebilmesi için gereken analog sinyal şekillerine çevirir. Karşı taraftaki modem, bizim göndermiş olduğumuz bu sinyalleri tekrar eski dijital hale yani 0 ve 1' e çevirir.Böylece bilgi alışverişi olur. Modemler vasıtasıyla aktarılan analog veri deseni hattaki ek sinyaller nedeniyle orjinal veri ile istem dışı bir birleşmeye yol açar; ve verinin orjinalini bozar.Burada istenmeyen ek veri sinyalinden kasıt telefon hattını fiziksel yetersizliklerinden dolayı oluşan parazitlerdir.Bu nedenle sisteminiz için kullanmayı düşündüğünüz modem hataları en aza indirilebilecek bir yapıya sahip olmalıdır. Ortaya çıkabilecek problemler çoğunlukla geri çevrilebilir.Hatayı düzeltmek için gönderilen veri paketinden sonra bu veriyi tanımlayan ek bir veri paketi yollanır.Bu paket bir parity bitidir.Veri diğer uca ulaştığında ek veriyle karşılaştırılır.Veride bir hata bulunursa veri paketi tekrar istenir.Eğer hem veri paketinde hemde parity bitinde hata söz konusu olursa sistem çalışmaz.
İki bilgisayar arasındaki bağlantı sırasında oluşan bir hatanın nerede ve neden kaynaklandığını bulmak için üç aşamalı bir yol izlenir.Hata durumunda gönderici modem kendini test eder, hata kendinden kaynaklanmıyorsa karşı modeme kendisini test etmesini bildirir.Eğer hata her iki modemde de değilse kullanılan hattın testi yapılır.
Modemlerde veri iletişimi Yarı-dublex yada tam dublex olmak üzere iki durum var.Yarı dublex bir veri iletişiminde, giden veriye karşılık gelen veri aktarımı olur.Tam dublex'te ise aynı anda hem gönderim hem alım işlemi yapılır.
Gelişen teknoloji sayesinde hemen hemen tüm modemlerde faks özelliği ve bazı modemlerde de ses kartı özelliği aldığınız modem kartlarının üzerine gelmektedir.
Modemler telefon hattı üzerinde 300 ile 3000hz arasında analog ses dalgaları iletir.Bu gerçek zamanlı bir konuşmadır.Modem bağlantısı seri portlar tarafından sağlanır.Seri porttaki bu veri iletişimi UART Chipi tarafından sağlanır.UART Chipi cinsine göre modemin hızı belirlenir.Örneğin modemimizin chipi 16550 ise yaklaşık hız 33600 civarındadır.
Veri iletişiminde Digitalden Analoga ve Analogdan Digitale geçiş işlemi DAC'e ADC tarafından yapılır.Veri aktarımında sesli veriler kullanılıyorsa işin içine DSP(Digital Signal Processor) girmektedir.Çünkü ses verileri daha yoğun ve geniş bir işlemdir.Digital sinyal işlemci yani DSP modemin enm önemli parçasıdır.Verinin iletişimine uygun hale gelmesini ve seslerin iletilebilmesini sağlar.
Modemler telefon hattı üzerinden her iki yöne, ses bandında 300 ila 3.000 Hz arasında analog sinyaller gönderir. Bu iki frekans bandı arasında analog ses dalgalarıyla veri paketlerini iletirler. Konuşma esnasında da sesleri seri kapıdan yani RS-232C' den çıkar. Bu kapılar her bilgisayarda mevcuttur. Standart olarak seri kapı 1(COM 1 ), farenin bağlanması içindir. Bazı sistemlerde fare, PS/2 arabirimi üzerinden bağlandığı için COM 1 (seri kapı 1) işgal edilmez. Seri kapılar 9 ve 25 iğnelik erkek konnektörlerden yapılmıştır. Bazı sistemlerde her ikisinin de olmasına karşın, bulunmama ihtimali de mevcuttur. Modeminizle birlikte bu kapılar için uygun jaklı bir kablo verilecektir.
Önceden BBS' ler vardı. Bir bilgisayar, bir modem ve bir BBS programıyla sanal dünyada gezinti yapılabiliyordu. Ayrıca dosya alış-verişi yapılıyor veya mesajlaşılıyordu. Önceden sanal dünya çok dardı ve burada gezinti çok yavaş işliyordu. Daha sonra sanal dünya genişledi. O kadar genişledi ki internet evlere girdi. Biraz yavaştı ama herkes interneti biliyordu. İnternet dünyasını gezip, görmek istiyorlardı. Bilgisayar firmaları da bu alana yöneldiler. Sürat önem kazandı. Sürat ve daha rahat bilgi alabilmek için modemler de geliştirilmeye başladı. Bir çok modem markası çıkarıldı. Bu çıkan modemlerde windows95 gibi programlara uyumu ve tam performansta çalışması önem kazandı.
Kullanım Alanları
Bir modeme sahip olmak demek çok geniş bir bilgi dünyasının kapısında olmak demektir. İnternet ve BBS bağlantıları bize bu bilgi dünyasının sonsuz olanaklarını sunmaktadır.
Yapacağınız bağlantı nereye olursa olsun modeminiz size tek ve belirli bir bilgisayara bağlar internet ortamında bu servis sağlayıcısının serverıdır.Diğer yaygın bir kullanım alanı ise aynı şirket bünyesinde farklı noktalarda kullanılmasıdır.
Modemdeki Bazı Parçalar
Uart
Seri kapıların kalbi olan çipe uart denir. (Universal Asynchronous Receiver/Transmitter). Uart' ın 8250, 16450, 49880 şeklinde adlandırılan modelleri vardır. Bu çipin cinsine göre de dış ortama yani modemin gönderebileceği en yüksek hız yaklaşık olarak şu şekildedir: Tabloda görüldüğü gibi 28.800 veya 33.600 olarak satılan bir modem için ihtiyacımız olan bir uart çipi 16550' dir. Daha düşük hızları destekleyen bir çipe sahip bir sistem iyi bir performans elde edemez. Sisteminizdeki uart çipini DOS' la gelen MSD programını çalıştırarak rahatlıkla öğrenebiliriz. Eğer sisteminizdeki uart çipi 16550 değilse alacağınız bir modemin dahili bir modem olması da işimizi görecektir. Dahili modemlerde uart, modemin üzerindedir. İletişim esnasında veriler uart üzerinden seri kapıya, oradan da seri arabirim kablosu vasıtasıyla modeme gelir.
Veri iletiminde işleminde veriler bilgisayarın seri kapısına oradan da modeme gelir. Modemin bu veriyi iletebilmesi için hat üzerinde karşı modemle bağlantı kurması gerekir. Modemimiz karşı modemi arar ve karşı modem de hatta beklemede ise otomatik olarak cevap verir.
Bu cevap hangi hızları, protokolleri desteklediği ve o anda hangi hızda veri iletebileceği üzerindedir. Veri bilgisayardan modeme gelir, modem bu veriyi içindeki DAC (dijital- toanalog converter) vasıtasıyla analoğa çevirir.
DAC
İkili dijitlerden (1'ler ve 0' lar ), analog dalga şekillerini yeniden elde eder. Artık analog şekildeki veri, telefon hattındaki taşıyıcı sinyale bindirilir ve karşı taraftaki modeme ulaştırılır. Karşı modem iletilen verileri ters işleme tabii tutar ve ADC (analog- to-dijital converter) vasıtasıyla sayısal hale getirilir.
ADC
Gelen analog voltaj dalga şekillerinden, dijital ikili sayılar sırası üretilir. Ama işin içine ses gibi daha geniş bir işlem girerse ortaya DSP' ler (dijital signal processor) çıkar.Sahip bir arkadaşınızla bağlantı kurdunuz. Transfer hızının hiç bir zaman 56 K DSP, kompleks matematik işlemleri için optimize edilmiş dijital sinyal işlemci. DSP' ler modemlerde büyük önem taşırlar. Verinin iletilmeden önce, iletişim için uygun hale getirilmesi ve ses iletişimi için işlem yapar. DSP' ler farklı amaçlar için de programlanabilir. Piyasada değişik adlar altında satılan ürünler arasında fark, yalnızca veri aktarımı için kullanılan çipler ve firmaların kendileri için yazmış olduğu ROM kodları taklit edilmekten kurtulamaz. Yeni teknoloji 56 K modemlerde modem üzerindeki ROM yenilenir. Modem yeniden açıldığında DSP yeni ROM'a üzerindeki yazılıma göre yeniden programlanır. Programlanmaktan kasıt DSP üzerindeki registerler' ların set edilip yeni işlem için hazır hale getirilmesidir. Bu ROM değişmesi ile bir üst modele upgrade işlemi çoğunlukla harici modemlerdedir. Birçok dahili modem terfi işlemi için yazılım kullanır.Ama terfi işleminden her zaman mükemmel sonuç beklemek yanlıştır. Bazen istenmeyen durumlarla da karşılaşılabilir. ITT-T tarafından desteklenmeyen bir terfi işleminden sonra başka modemlerle bağlantı kurmama gibi olağan durumlar olabilir.
Zaten yeni teknoloji olan X2 terfisinin yapılabilmesi için gerekli olan ve çok önemli şeyler vardır. İlk gerekli şey bağlantı tarafının sonunun sayısal bağlantıda olması gerektiğidir. Bu ne demektir? İnternet servisi alıyorsunuz ve 56 K bir modeme sahipsiniz ve yine 56 K modeme olmayacağı kesindir. Çünkü analog' tan analog' a bir bağlantıda hattın kalitesi hiç bir zaman o kadar iyi olmaz. Zaten teorik olarak hat üzerindeki en yüksek hız 53 Kbits/saniye olabilir. Önemli bir konuda günümüzde Türkiye' de telefon hatlarındaki ulaşım hızının düşük ve kalitesiz olmasıdır. Bu da bir bilgiyi almamızdaki zamanı arttırır. Böylece modem de istenen hızda çalışmaz. Buna da rağmen dosya çekmeye başladığınız zaman gelen veri akışı ancak 56 K hıza ulaşabilir. Siz veriyi 56 K hızda gönderemezsiniz.
Modem bağlantılarında her zaman en yüksek hızda gerçekleşecek diye bir kural yoktur. Düşünün, telefonu açıyorsunuz ama her zaman aynı hat, bağlantınız için size verilmiyor. Santral o an boş olan bir hattı sizin kullanımınıza sunuyor. Bundan dolayı hattın her zaman iyi olması beklemek yanlış olur. Kısaca modemin iyi olduğunu ancak evinizde bağlantılara başladıktan sonra anlayabilirsiniz. Yoksa bütün modemler yaklaşık olarak aynıdır fakat hat kalitesine göre modeminizin performansı da değişecektir. Yoksa modemleri kapalı santralde birbirlerine bağlamak ve bunu test ettik diye yazmak doğrudeğildir. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli husus, modemleri test etmek isterseniz hiçbir zaman aynı marka iki modem arasındaki bağlantı hızına göre karar vermemeniz gerektiğidir. Aynı marka modem hemen her zaman kendi markasındaki ile iyi sonuç verecektir. Modemleri test etmek isteyen, bütün modemleri kendi markası hariç biri de bğlantı hızıdır. Özel bir AT komutu arcılığı ile bağlantı sağlandıktan sonra ekranda modemlerle bağlantı testi yapmalıdır.
Modemin Hızı
Modemin hızı bps terimiyle belirtilir 33.600 bps gibi burada 33600 bps (bits per second ) saniyede iletilen bit miktarını belirtir.Yani modem 33600 adet oval transfer edebilmektedir.Hız için kullanılan bir başka terim ise bound terimidir, ve değişen sinyal durumunu açıklar.Modemlerde kullanılan bir başka hız terimi ise cps'dir.Caracters per second.Yani saniyede transfer edilrn karekter sayısıdır.
Bağlantı Hızı
Çok yanılgıya sebep olan konulardan görüntülenecek hızın çeşidi belirlenebilir. Bu hız ya modem ile bağlı olduğu bilgisayar arasındaki hızdır ya da modemin karşıdaki modeme bağlantı hızıdır. 115200 baud gibi bir hızla herkes mutlaka karşılaşmıştır. Ancak bugün kullandığımız analog hatlarda 33,600 bps (bits per second) hızın üzeri mümkün değildir. (en azından iki taraflı olarak) Ulaşıldığı sanılan daha yüksek hızlar aslında modem ile bilgisayar arasındaki hızlardır.
56 Kbps
Son zamanlarda bu hızda olduğu söylenen birçok modem piyasaya sürüldü. Ancak söylenmeyen bazı gerçekler de var. Malesef bu hıza ulaşan çok az sayıda modem vardır. 56 K hızına ulaşa bilmek için bir host side (server) modemin aranması gerekiyor. İkisi de "client" olan modemler en fazla 33,600 bps hızında birbiriyle bağlanabilirler. 56 K için server modemine sahip olan tarafın ayrıca bir de dijital hatta ihtiyacı vardır. Band genişliğini yeterli tutmanın tek yolu budur.
Hata Düzeltme Protokolleri
Her iki taraf da gelen paket ile ilgili bazı matematiksel işlemler yaparak buldukları değerleri karşılaştırırlar. (Bayt bayt, yani bazı onaltılık rakamlar olarak geldikleri için matematiksel işlemler yapmak o kadar da zor değil.) Eğer karşılıklı iki değer birbirini tutmuyorsa alıcı taraf gönderen tarafa son paketi bir daha göndermesi için istekte bulunur. Bu işlem sırasında kullanılan algoritmalar önemlidir ve bazı protokoller geri istekte bulunmadan hatayı düzeltebilecek kapasitededirler. Özellikle uzak mesafe haberleşmelerinde bu geriye dönüşsüz hata düzeltme çok önemlidir. Bazı hallerde belirli oranlarda kayıplara razı olunabilen bu gibi haberleşmelere örnek olarak dünya ile uydular arası haberleşmeleri verebiliriz.
MNP 1-4 arası ve V.42 modem haberleşmesinde en popüler olan hata düzeltme protokolleridir. Özellikle "beyaz gürültü" denilen hat parazitinin olduğu şebekelerde sağlıklı iletişimi sağlarlar. İletişimin sağlıksız olmasının sebepleri arsında manyetik alanlar, uzun mesafeli hatlar, zarar görmüş hatları sayabiliriz. MNP, Micronom Networking Protocol kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur ve hatayı tesbit ve düzeltmeye yönelik bir protokoldür.
V.42 ise ITU-T tarafından belirlenmiş uluslararası bir standarttır. Gürültüsüz hatlarda MNP 4 ve V.42 daha yüksek bir başarı göstermektedir.
Veri İletişimini Etkileyen Faktörler
Modem hızınız ne olursa olsun iletişiminizi etkileyen pekçok etken üreticinin gösterdiği hıza ulaşmanızı imkansız kılar.Örneğin 33600 bps hızında bir modeme sahipsiniz.Ama karşınızda aşağıdaki sorunların olduğunu hatırlatmakta yarar vardır.
Analog to analog bağlantının kalitesi yani PTT hattının kalitesi asla 33600'lük bağlantı hızına erişememektedir.
Karşı bilgisayarda bağlandığınız modemin hızı 33600 'den düşükse örneğin 28800 bps gibi bağlantı düşük olan modemin hızında olacaktır.yani 33600'lük modeminizle 28800 bps'lik hıza dahi erişemiyebilirsiniz.
Modeminizle kullandığınız yazılım gereği kadar verimli çalışmıyorsa bu hızınızı olumsuz etkileyecektir.
Sizin yada karşınızdaki makinanın konfıgrasyonnundan dolayı oluşan hız kayıpları
Yine PTT hatlarından şikayet edebiliriz Bulunduğunuz bölge santralı eski tip santral olabilir.Yada santraldaki hat yoğunluğu kapasitenin üzerinde olabilir.Bu da bağlantı hızınızı etkileyecektir.Özellikle internet bağlantılarında kopmalara yol açacaktır.
Veri Sıkıştırma Protokolleri
Her ne kadar veri iletişimi sırasında çoğunlukla sıkıştırılmış dosyalar kullanılsa da bazı durumlarda saf dosyaların transferi gerekiyor. İki tane ana protokol var ve temelde işleyiş mantıkları aynı. MNP 5 ilk geliştirilen veri sıkıştırma protokolü ve sıkıştırma oranı 2:1.
V.42 bis ise daha yeni bir protokol ve 3:1 oranında, bazı hallerde ise 4:1 oranında sıkıştırma oranı sağlıyor.
Veri Akışı Kontrolü ( Flow Control )
Akış kontrolü modem ile bilgisayar arasında veri alışverişi sırasında kullanılan bir tekniktir. Modemin veri depolama için sınırlı bir tampon belleği olduğu için haberleşme sırasında sürekli ve düzenli bir şekilde bu belleğin tazelenmesi gerekir. Gönderilen veri paketinden sonra hemen yenisi bilgisayar tarafından gönderilmelidir.Aynı şekilde henüz tampon bellek boşalmadıysa da boşalana kadar bilgisayar bekletilmelidir. Donanımsal ve yazılımsal olarak bu halledilebilir. Ancak her iki tarafta da aynı yöntem seçilmlidir. Donanımsal olduğu zaman RTS/CTS veri uçları kullanılır ve haberleşme bu uçlr ile yapılır. Yazılımsal olduğu zaman ise XON/XOFF adı verilen iki özel karakter kullanılır.
Kısaca Modemler Üzerine Tanımlar
Modemler veri iletisimi islemlerini 0' lar ve 1' ler ile yapar. Verileri olusturan karakterler transfer edilirken saniyede transfer edilen karakte üzerinden hız hesabı yapılır. Saniyede iletilen bit miktarı bps ( bits Per second ) olarak bilinir. 33.600 bps oldugu söylenen bir modem saniyede en fazla 33.600 tane 0 veya 1 iletebilir. Bu islemin sıkıştırma yöntemleri ile 4 katı bir rakama çıkabileceği teorisi vardır. Ama uygulamada hiçbir zaman gerçekleşmez. Transfer olayında bps' ten baska bir da "Baud" terimi de kullanılır. Bu terim, saniyede degisen sinyal durumunu belirtir. 2.400 Baud bir modem her baud bir modem her baud' da 4 bit transfer yapabilir.
baud * 4 bit her Baud' da = 9.600 bps
Bu terimlerden başka duyabileceğiniz tanım "Character Per second" veya "cps" tir. Bu terim de saniyede iletilen karakter veya sembollerin sayısıdır. Verilerin bit' lerle iletildiğini söylenmişti. Bu bit' ler karakterleri oluştururken başlangıcın karşı sistem tarafında tanınabilmesi için başlangıç ve bitişine fazladan bir bit eklenir. Böylece her bir karakteri transfer için 10 bit kullanılır. Senkronsuz veri iletişiminde her karakter için 10 bit veri kullanılır. ( 7 tane veri bit' i, artı parity 1 bit, artı başlama için 1 - bitiş için 1 bit veya 8 veri bit'i, artı başlama ve bitiş için birer bit). Bu rakamlarla 33.600 bps bir modemde en fazla 3.360 karakter gönderebilir. ( Sıkıştırma hariç)
Bu tanımlara göre;
300 bps / karakterde 10 bit = 30 karakter / s,
bps / karakterde 10 bit = 28.80 karakter / s.
Bu yüzden yeni bir modem almaya karar verdiyseniz ücretinin o anda size fazla gibi gözükmesine aldırmayın. O anda fazla olan parası bağlantı kurduğunuz bir yerden dosya çekerken size sürenin daha kısa olmasıyla para kazandıracaktır.
V' ler ve Noktalar
V.32
Consulting Committee for International Telephone and Telegraph ( veya "CCITT" ) veya yeni adıyla ITU-T tarafından 9.600 bps ve 4.800 bps modem operasyonlarının sandardı. Hat kalitesi düştüğünde 4.800 bps hıza düşmektedir.
V.32 bis
CCITT' nin farklı markaların modem kapasite sandardı. Operasyon hızları; 14.400 bps, 12.000 bps, 9.600 bps, 7.200 bps, 4.800 bps. V.32 bis standardında hat kalitesi kötüleşirse hız otomatik olarak düşer ve hattın kalitesi düzeldiğinde doğrudan daha yüksek bir hıza çıkar.
V.32 terbo
19.200 bps normal ve kiralık hat üzerinde tam çift yönlü veri iletişimidir. AT&T tarafından geliştirilmiştir ama ITU-T tarafından desteklenmemiştir.
V.33
14.400 bps dört telli kiralık hat üzerinde senkronlu veri iletişimidir.
V.34
ITU-T standart olarak saniyede 28.800 bps hızda çalışırlar ve hat sinyal kalitesine göre de kendi hızlarını otomatik olarak ayarlarlar.
V.34+
ITT-T tarafından onaylanmamış fakat yaygın olarak kullanılan ve saniyede 33.600 bps hıza izin veren transfer standardıdır.
V.42
CCITT' nin hata kontrolü ve tesbiti için LAPM standardıdır. MNP kademe 2' den 4' e kadar kapsar. MNP 10, telsiz telefonlar için tasarlanmış bir hata düzeltme protokolüdür.
V.42 bis
V.42 uzantısı veri sıkıştırma protokolüdür ve 4' te 1 sıkıştırmayı destekler.
MNP Class 5
Microcom firması tarafından oluşturulan 2' ye 1 oranında veri sıkıştırma algoritmasıdır.
MNP Class 7
Yine Microcom firması tarafından oluşturulan 3' e 1 veri sıkıştırma algoritmasıdır.
V.54
ITU-T tarafından oluşturulan geri döngülü test prosedürüdür.
NOT: Yukarıda geçen MNP kodu Microcom Networking Protocol kelimelerinin kısaltmasıdır.
Faks Modemler
Modemler veri iletimi için yapılmış olmalarına rağmen artık standart olarak faks iletişim özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır. Başka bir faks cihazına ihtiyaç duymamaları yaygınlaşmalarını sağlamıştır. Bilgisayar ortamında yazılmış dosyalar veya çizimler kolayca yazılımlar vasıtasıyla istenen kişi veya kişilere fakslanabilir. Dış ortamlardan da bir tarayıcı vasıtasıyla metin veya çizimler alınabilir. Dışarıdan gelen fakslar eğer istenirse doğrudan yazıcıya yönlendirilir ve kağıda baskı yapılabilir.
Faks/modeminizin kutusunun dışına dikkat edrsniz bazı sınıf ve grup tanımlamaları görürsünüz.
İsterseniz bu tanımlamalara biraz daha yakından bakalım:
CLASS 1
modemler standart Hayestipi AT yazılımı komutlarıyla operasyonlarını yürütürler ve gelen faksları otomatik olarak tanımazlar.
CLASS 2
modemler donanım olarak faks kabiliyetine sahiptirler ve faks veya veri çağrılarını kendileri tanırlar. Faks makineleri ve modemler hızlarına ve teknolojik sınıflarına göre 4 gruba ayrılırlar.
GROUP 1' e dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 6 dakikada göderir.
GROUP 2' ye dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 3 dakikada gönderir.
GROUP 3' e dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 20 saniyede gönderirler.
GROUP 4' e dahil faks/modemler gerçek birer şahesedir ve 64.000 bps gibi çok yüksek hızlarda çalışırlar.
ISDN
ISDN dijital bağlantı imkanı sağlayan telefon şirketiyle sizin aranızdaki bağlantıya verilen isimdir. Integrated Services Digital* Network (ISDN) olarak da açıklanabilir. Kuruluşu çok kolaydır ve herhangi bir ek donanıma ihtiyacı yoktur. Modeminizin arkasındaki modüler konnektöre telefon şirketinizden gelen ISDN bağlantıya hazırdır. ( Bu bağlantı NT-1 veya NTU olarak da bilinir. ) NT-1' le, 64 Kbps hızında iki tane dijital bağlantıyla sağlanır. ( 128 Kbps bağlantı için bu ikisi birleştirilir.) Siz sadece ISDN kablosunu modeminize seri kapıya ara kablonuzu bağlarsınız. Yapacağınız, sadece Internet yazılımınızı kurmak ve sörfe başlamaktır. Sizin isteğinize göre servis veren telefon firması size 64 Kbps veya 128 Kbps için çift kanal verecektir.
T1
24 adet birleştirilmiş ses sınıfı kanala eşittir. Saniyede 1.544.000.000 bit transfer edebilir. (1.5 Mbps).
T3
28 adet birleştirilmiş T1 kanalına eşittir. Saniyede 44.736.000.000 bit transfer edebilir (45 Mbpd).
Modem Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Her zaman fiyatı ucuz bir mala yönelmek bilgisayar piyasasında gerektiği zaman teknik destek bulamama ve problemlerinizin çözülememesi demektir. Bundan dolayı bir malı almadan evvel piyasada bulabildiğiniz öteki ürünlerde olup da sizin seçtiğinizde nelerin olmadığını bulmaya çalışın. Eğer bulduğunuz teknolojik olarak bir eksiklik değilse o malı tercih edin ama teknolojik olarak bir uçurum varsa o maldan kaçın. Bir modemin işletim sistemleriyle bir uyumsuzluk problemi varsa zaten firma o mal için yeni sürücü için çalışıyordur. Ama teknolojik olarak bir şeyler eksikse ya dahili modeminizi ya da harici modeminizi değiştirmeniz gerekir ki bu çok yüksek fiyatlara çıkacaktır. Modemlerle birlikte verilen yazılımlar sizleri pek etkilemesin bu yazılımların büyük çoğunluğu ya Amerika veya bir Avrupa ülkesi için düşünülmüştür. Ve ülkemizde kullanma imkanı yoktur. Teknolojik olarak bütün modemler aynıdır tek farkları modemi üreten firmanın modem üzerindeki ROM' da kullandığı yazılımdır. Bütün hızlı ve güvenli bağlantılardan, hat kötü olduğunda modemin yaptıklarından işte bu ROM sorumludur. Mümkünse modeminizi 33.600 bps hızı destekleyen bir V.34+ tipi seçmeye bakın genellikle bu modemler %15 gibi bir hız faydası sağlayabiliyorlar. Yeni bir modem aldıysanız yapmanız gereken evin telefonunun devamlı meşgul çalmaması için yeni bir telefon hattı almak ve onu sadece modeminize ayırmaktır. Modeminizi güç kaynağını elektronik cihazlardan ( genellikle monitörden ) uzak tutmalısınız. Dahili modemlerde böyle bir imkanınız genellikle olmayacaktır. Aynı tavsiye telefonunuz ve kablosu içinde geçerlidir.
Harici Modemlerin Ön Panellerindeki Göstergelerin Anlamları
TD: (Transmit Data) Modemden veri paketi yollandığı zaman yanar.
RD: (Receive Data) Modeme veri paketi geldiği zaman yanar.
DTR: (Data Terminal Ready) Bilgisayarın ( veya verileri modeme yollayan cihazın ) hazır olduğunu belirtir.
CTS: (Clear To Send) Bu modemin bilgisayara yolladığı bir sinyaldir. Tamponunun boşaldığını, bilgisayarın yeni veri paketini yollayabileceğini belirtmek içindir.
RTS: (Request To Send) Bilgisayar modeme veri göndermek istediği zaman bu led yanar.
DCD: (Data Carrie Detect) Karşıdaki modemle bağlantı kurulduğunda yanar ve veri transferi için hazır bulunduğu anlamına gelir.
OH: (Off Hook) Telefonun modem tarafından açıldığını belirtir.
AA: (Auto-Answer) Otomatik cevaplama modunun aktif olduğunu gösterir.
LL: (Leased Line) Modemin leased line modunda çalıştığını gösterir.
MR: (Modem Ready) Modemin veri iletişimine hazır olduğunu belirten led' dir.
DTE: (Data Terminal Equipment) Veriyi modeme gönderen cihaza verilen addır. Örneğin modemli bir bilgisayarda, bilgisayar DTT' dir.
DCE: (Data Communication Equipment) Veriyi karşı tarafa yollayan cihazdır. Her modem bir DCE' dir.
Harici Ve Dahili Bir Modemin Sisteme Ve İşletim Sistemine Tanıtılması
Modeminizi kurma işlemi iki aşamadan oluşur. Donanım ve yazılım. İlk önce operasyona donanımla başlanır, modem kurulur ve sonra iş, yazılımı, sürücülerini ve programları kurmaya gelir.
İlk olarak modemlerin sisteme takılması işleminde önemli bir noktayı hatırlatalım. Eğer sisteminizde daha evvel bir modem takılmışsa, ana kartınızın BIOS' u yeni modeminizi işletim sisteminize yeni bir donanım olduğunu belirtmeyebilir. Ama bu her zaman olacak diye bir kural yok. Eğer modeminizin Tak&Çalıştır (plug&play) desteği varsa takar takmaz çalışabilecektir.
Tak&Çalıştır desteği mevcutsa ilk yapmanız gereken işlem sisteminizin BIOS' unda COM2' nin olduğu yeri bulmak ve kullanım dışı bırakmak olmalı. Bu işlem modeminizin COM2' ye yerleştirmesine izin verecektir. Eğer yapmazsanız modem kendisini COM3 veya COM4' e yerleştirecek ama IRQ (kesme) olarak da standart olan IRQ3 veya IRQ4 dışında boş olan 5 veya 7 numaralı kesmelerden birine yerleştirecektir. Eğer Windows95 üzerinde çalışacaksanız problem yok. Dos üzerinden bir BBS terminal programı kullanmaya kalktığınızda yazılım COM' larınızda bir modem bulamayacaktır ve bundan dolayı işinizi göremeyeceksiniz. Yazılımlar standart dışı olan kesmeleri tanıma üzerine tam özürlüler.
Eğer modeminizde Tak&Çalıştır desteği yoksa ilk jumper' ların olduğu yer tespit edilmeli ve ayarlar yapılmalıdır. Neredeyse bütün modemler de jumper' ların yanında ayar konfigürasyonları tablo halinde anlatılmıştır. COM1 kapısında farenizi kullanıyorsanız modemi COM4' e ayarlamanız hem modem ulaşım problemlerini hem de başka bir ayara gerek duyma ihtimalini ortadan kaldıracaktır.
Seri Kapılar / Adresleri / Kesmeleri
COM 1 / 3F8 / IRQ 4
COM 2 / 2F8 / IRQ 3
COM 3 / 3E8 / IRQ 4
COM 4 / 2E8 / IRQ 3
Şekil1' de görüldüğü gibi seri kapılar her ne kadar birbirinden farklı adreslerde olsalar da, COM1 ile COM3 ve COM2 ile COM4 aynı kesmeleri kullandıklarından problem çıkartabilirler. Bu problem fareniz COM1' deyken, modeminiz COM3'e takılırsa ortaya çıkacaktır. Aynı problem COM2 ve COM4 için de geçerlidir. Problem adres hattında değil ama kesme ihtiyacındadır. Ufak ayar işlemini bitirdiyseniz devam edelim. Bilgisayarımızın dışındaki bütün kabloları sökün. Rahat çalışabileceğiniz bir yere taşıyın ve arka tarafındaki vidaları sökerek iyi bir yerde saklayın (eksik veya parça arttırma olmasın). Kasanın kapağını açın. Ellerinizi kasanın boyasız bir yerine dokundurarak vücudunuzdaki statik elektriği boşaltın. Kasanın uygun bir yerindeki size engel teşkil etmeyecek kart yuvasını tespit edin ve hizasındaki braketi sökün. Bu kartın takılacağı yerin hizasındadır. Kartı yerine fazla bastırmadan ve tam oturacak şekilde yerleştirin. Kartın sabitleme vidasını sıkın ve kartın arka tarafındaki telefon ve ses jack' larının rahatlıkla kullanılabilirliğini kontrol edin. Kasanın kapağını yerleştirin ve vidalarını sıkın. Bilgisayarınız kapalı iken telefonun dış hattan gelen kablasunu modemin line girişine bağlayın ama unutmayın ki telefon hattında normalde 56 Volt civarında bir akım vardır ve bu akım bilgisayarınız için ölüm demektir. Bu akım modem içinde optik yalıtıcılar sayesinde bilgisayara zarar vermez. Modemle gelen ve telefona gidecek ara kablo da modem üzerinde telefon yazan çıkışa bağlanır. Her şey doğru yapıldıysa telefonu açtığınızda ahizeden çevir sesini duymanız gerekir.
Harici modemler dahili kardeşlerinden daha kolay ve zahmetsiz kurulurlar. Bilgisayarınızı kapatın ve modemle gelen adaptörü prize takın, adaptörün güç ucunu modemin kullanma kılavuzunda belirtilen uygun yuvaya takın. Yine modemle gelen seri arabirim kablosunu bir ucunu modeme öteki ucu da bilgisayar üzerindeki seri kapılardan birine bağlayın. Eğer fare COM1' e bağlıysa size COM2 boş kalmıştır. Fareniz PS/2 stili bir fare ise her iki kapı da işinize uygundur. Eğer seri kapı konnektörü 9' lu ise bir tane 9-25 çevirici edinmeniz gereklidir. O problemi de hallettiyseniz, dış hat bağlantısını Line girişine ve telefona girecek kablonun ucunu da telefon çıkışına bağlamanız son işlemdir. Yine çevir sesini kontrol edin ve bilgisayarınızı açın. İşletim sisteminiz Windows95 ise ve modemi tanıdıysa sadece yeni bir donanım bulduğunu rapor edecek ve sonra da normal sistemi açacaktır. Normalde Windows95 piyasadaki modemlerin büyük çoğunluğunu tanımasına rağmen bazen standart modem olarak bulur. Bu problemi de yanında verilen disket ile rahatlıkla halledebilirsiniz. İşletim sisteminde standart olarak bir sürücü yazılmış ve bu sürücü için gereken tanımlama katarı disketteki uzantısı. INF olan dosya içinde saklanmıştır. Bu INF dosyasını Windows95' in altındaki INF dizinine kopyalanıp, denetim masasında modemler seçeneğiyle tekrar bir tarama gerçekleştirilirse modeminiz gerçek marka ve modeliyle birlikte bulunacaktır.
Yalnız unutulmaması gereken şey, telefon hattınızdaki 56 Volt civarındaki akımın takılma anında modeme veya bilgisayarınıza zarar verebileceğidir. Bundan dolayı her türlü donanımı bilgisayarınıza bağlarken, bilgisayarınızın ve bağlanan cihazın kapalı olmasına dikkat etmelisiniz. Modeminizin kutusundan çıkan ve telefonunuza kadar gidecek olan ara kabloyu da bağlamayı unutmayın. Bu kablo, telefonu normal olarak kullanabilmeniz için gereklidir. Modemin dış bağlantısı veri kablosunun doğru yerlere takılmasıyla son bulacaktır. Modemlerle iletişim için yalnızca telefon hattı kullanılmaz, kiralık hatlar (Turpak), ISDN, T1, T3 gibi farklı çözümler her zaman mevcuttur. Almak istediğiniz modem üzerinde fazladan kiralık hat girişi olması fiyatının çok yüksek olmasına sebep olacaktır ve işiniz o donanımı gerektirmiyorsa tercihinizi onlardan yana yapmanız fazladan para vermenize sebep olur.
Dahili (İnternal) Modemin Bağlanması
Bir internal modemi bağlamak, external bir modem bağlamaktan daha zor bir işlemdir.Montaj işlemine başlamadan önce modem kartınız üzerinde yapmanız gereken bazı jumper ayarlamaları gerekebilir.İnternal modemlerde çoğu ayarlamaları external modemlerin aksine siz yapmak zorundasınız. Montaj işlemine başlamadan önce DOS ortamında MSD.EXE komutunu çalıştırarak farenizin(mouse)kullandığı com portunu öğrenin. Modem kurulumunda yaşanan en önemli sorun com portu çakışmalarıdır.
MSD.EXE ile farenin çalıştığı com portu öğrendiniz.Şimdi yapmanız gereken modeminizi boş bir com portu için ayarlamaktır. Bu işlem her marka modem için ayrı jumper ayarları gerektirir. Bu nedenle modeminizin kitapçığından gerekli jumper ayarlamalarını öğrenin ve kitapçığın belirttiği şekilde com portu jumperlarını ayarlayın.
Artık modemi kasaya takmak için hazırız. Bilgisayarınız açıksa kapatın ve aşağıdaki işlemleri takip edin. Bilgisayar kasasının arkasında bulunan tüm kabloları ve elektrik bağlantılarını sökün kasanın vidalarını sökün.Şimdi yapmanız gereken vücudunuzdaki elektrik enerjisini boşaltmak. Bu işlemi bir kalorifer borusuna ya da bir ****le dokunarak yapabilirsiniz. Yeni kartınızı takmadan önce hangi kartı takacağınız boş slotu hazırlayın. Modemler 8 ya da 16 bitlik donanımlardır. Bu nedenle bir ISA slotun bulunduğu yerde kasaya bağlı ****l plakayı sökün. Kartınızı boş bir slota dikkatlice yerleştirin, zorlamalardan ve kuvvet kullanmaktan kaçının. Kartı bağlamak için seçtiğiniz slotun telefon bağlantısına uygun olması gerekir.Telefon konnektörlerinin rahatça bağlanıp bağlanmadığını kontrol edin.Örneğin bazı mini tower kasalarda en alttaki slot telefon bağlantısının yapılmasını oldukça güçleştiriyor.
Kartınızı kasaya sabitleyen vidayı takın.
Eğer anakartınız onboard bir kart değilse. Yani bir 486 tabanlı bilgisayara modem bağlantısı yapıyorsanız. I/O kartı üzerinde yapmanız gereken küçük bir ayarlama var. I/O kartında modemi çalıştırdığınız COM portunu kapatın. (disable pozisyonu)
Onboard bir anakarta sahip iseniz bu işlemi BIOS SETUP ta yapmanız gerekmektedir. Eğer COM portu disable yapmazsanız aynı COM portu kullanan başka bir donanım olmasa da bir çakışmayla karşı karşıya kalabilirsiniz..
Kasayı kapatmadan önce montaj sırasında herhangi bir kartın ya da kablonun yerinden çıkıp çıkmadığını kontrol edin. Kasayı kapatmadan önce sistemi bir kez çalıştırıp test edin. Böylece eğer bir terslik olursa tekrar kasayı açmak zorunda kalmazsınız. Tüm kontrollerinizi yaptıktan sonra kasayı tekrar vidalayın. Artık makinenizi tekrar kullanabilirsiniz.
Geriye işletim sisteminize modeminizi tanıtmanız kalıyor. İşletim sistemleri modemleri ya sadece sürücü olarak destekler veya program bazında destek verirler ve normalde DOS altında modemler terminal programlar tarafından kullanılır. Bu tür terminal programlara Telix, Terminate veya Qmodem örnek verilebilir. Yapacağınız sadece programa girmek ve modem olarak seri kapı 2 (COM2) demek yeterlidir. Program COM2' ye komut gönderir ve modeminiz hakkında bilgi alır. Kendi amaçları doğrultusunda iletişim için kullanılır. İşin bir de Tak&Çalıştır tarafı var tabii ki...
İşletim sisteminizin adı Windows 95 ise işiniz epey kolaylaşıyor. Yapmanı gereken kontrolü ona bırakmak ve tanımasını beklemek. Ama bir aksilik olur da modeminizi tanıyamazsa ne yapacaksınız ?
Birçok modemle birlikte Windows95 için sürücü yerine sadece uzantısı INF olan kısa dosyalar gelir. Bunun sebebi Windows95 işletim sisteminde seri kapılarla iletişim üzerine bir tane genel sürücü yazılması ve bu sürücünün sadece sizin modeminiz ile uyumlu çalışabilmesi için disket veya CD' deki uzantısı INF olan dosyaya ihtiyaç duymasıdır. INF uzantılı dosyayı alırsanız Windows95' in kurulu olduğu ( çoğunlukla C:\Windows) klasörün içindeki INF klasörüne kopyalarsanız ve işinizin çoğunu bitirirsiniz. Bundan sonrası işletim sistemine modeminizin olduğunu anlatmaktır. Başlat (start) menüsünden ayarlar (settings) ve oradan da kontrol paneli' ne (control panel) gelin. Ekranda çıkan küçük pencerede altında modem yazan ikona çift tıklayın ve gelen ekranda da ekle (add) komutunu işaretleyin. Yeni bir ekranda size modeme ulaşabilmesi için modemin açık olması ve modemle çalışan bütün programlardan çıkması gerektiği belirtilir ve eğer istenirse küçük kutu işaretlenerek modeminizin tanımaya çalışılmaması ve listeden seçebileceğiniz belirtilir. İşleme devam için sonraki komutu tıklanır ve bilgisayar modem için seri kapıları kontrol etmeye başlar. Her şey düzgün ve doğruysa bilgisayarınız modeminizi bulacaktır. Eğer modemin modeli yanlış ise değiştir seçeneği seçilerek doğru model bulunabilir. Doğru model bulunduysa yine sonraki komutu ve bitir ile modemi tanıtma işlemi sona erdirilir. Artık modem giriş ekranında bir tane modeminiz olduğu görülecektir. Diagnostics seçimi ve COM2 işaretleme ile modeminizden daha fazla bilgi de alabilirsiniz. Bu daha fazla bilgi ekranda seri kapı, kesme, UART ve en yüksek yapılabilecek bağlantı hızı do görülebilecektir. Önceki genel menüsünden properties seçeneğiyle de modem üzerine kapılar ve hız ayarları yapılabilir. Modemin arama esnasındaki çalma ve bağlantı kuruncaya kadarki sesi çok ise buradaki hoparlör sesini azaltma
Bir modem kullanarak, internet ve BBS gibi bilgi ağları ve hizmetlerine erişebilirsiniz. Faks yeteneği de olan bir fax/modem cihazıyla bilgisayarınızdan faks çekebilir ve size gelen faksları alabilirsiniz. Ses(voice) özellikleride olan bir modem telesekreter görevi görebilir.
Harici tip Modemler bilgisayara seri port ile bağlanır.
ADSL Nedir?
ADSL ( Asimetrik Sayısal Abone Hattı ) Asymmetric Digital Subscriber Line sözcüklerinin baş harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. Yukarıdaki açılımı ile ADSL, standart telefon görüşmeleri ile aynı anda, yüksek hızda veri geçirilebilen telefon hattını ifade eder. Asimetrik kelimesi ise veri alım (download) ve veri gönderim (upload) hızlarının birbirinden farklı olduğunu göstermektedir.Telefon hatlarının bu şekilde kullanılmasını sağlayan teknoloji de ADSL teknolojisi olarak anılmaktadır.
ADSL teknolojisi ile telefonu meşgul etmeden sürekli (24 saat) internet bağlantısı sağlanır.
ADSL ABONESİ OLABİLMEK İÇİN BAŞVURULAR NEREYE, NASIL YAPILIR?
İlgili Telekom Müdürlüğüne başvurularak abonelik formu doldurulur. [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adresinden de başvuru yapabilirsiniz.
ADSL' in avantajları nelerdir ?
Ses ile veri ayrı kanallardan gittiği için bağlantı kesintiye uğramadan , PSTN hattı üzerinden her zaman yüksek hızda, kesintisiz internet erişimi,
Bakır tel üzerinden aynı anda internet ve ses faks özelliği
Donanım ve kurulum maliyetlerinin düşük olması,
Bağlanamama veya hattan düşme gibi sorunlar yaşanmaması,
Herhangi bir enerji kesintisinde telefon hizmetinin aksamadan devam etmesi,
Mevcut alt yapıyı kullanıyor olması nedeni ile alternatif erişim seçeneklerine göre kullanım maliyetinin oldukça düşük olması v.b.
ADSL ile internete bağlıyken telefon görüşmesi yapılması hızda düşüşe neden olur mu ?
Modemler bilgisayarlar arası iletişimi sağlayan donanım elemanlarıdır. Modem digital sinyalleri analog sinyallere, analog sinyalleri de digital sinyallere çeviren aygıtlardır. Modemler telefon hattı üzerinde 300-3000 Hz arasında analog ses dalgaları iletir. Modem bağlantısı seri portlar vasıtası ile sağlanır. Modemlerdeki faks özelliği sayesinde dökümanları, resim ve grafikleri fakslayabilir; bize fakslanan bu tür bilgileri bilgisayarımıza alabilir ve yazıcıdan çıktı alabiliriz. İki tip modem vardırahili modem ve harici modem.
Harici modemdeki ışıklı göstergelerin anlamları:
TD=Verinin bilgisayara, modemlerle telefon hattı ya da öz kablolu bağlantılar ile diğer modeme göndereceğini belirler.
RD=Diğer modemden verinin geldiğini bildirir.
DCD=Sistemin ve karşıdaki modemin iletişime hazır olduğunu belirtir.
RS=Bilgisayarın modemi kontrol ettiğini gösterir.
RU=Telefonun çaldığını gösterir.
TM=Modem test modunda.
CS=Hattın temiz olduğunu belirtir.
Modemin kurulumu:
1)Denetim masasından “modem” tıklanır.
2)”Yeni modem yükle” dialog kutusundan “modemimi algılama;onu listeden seçeceğim” kutucuğu tıklanır ve “ileri” ye basılır.
3)Ekrana gelen dialog kutusundan marka ve model seçilir ve Windows’un sürücüleri yüklenir. Eğer modemin kendi sürücü dosyaları varsa bu pencereden “disketi var” seçeneği seçilir. Yükleme işlemi bittikten sonra bilgisayar yeniden başlatılır.
ve son olarak
Sözlükteki anlamı; mo (dulateur) ve dem (odulateur) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Mo bilgi, dem ise işlem anlamına gelmektedir. Bir uzaktan bilgi işleme tesisinde, bir merkez ordinatöre bir telgraf veya telefon hattıyla bağlanmış olan çıkış ve giriş üniteleri yakınına yerleştirilen cihaz; bu cihaz bir modülatör ve bir demodülatörden meydana gelir. (Modülatör, çıkışta iki sayılı bilgileri modüle edilmiş işaretler haline dönüştürür. Bu işretler demodülatör tarafından alıcıya gönderilmeden önce ilk biçimlerine getirilir. Sonuçların ulaştırılması aynı ünitelerle yapılır.)
Terim anlamı; bilgisayarımızın başka bir bilgisayar veya ağ ile iletişim kurabilmesi için ya bir ağ adaptörüne veya çevirmeli bir ağ bağlantısı kurabilmek için modeme ihtiyacımız vardır. Ağ adaptörleri genellikle yakın mesafede hızlı ve güvenli veri iletişimi için tasarlanmıştır. Bu şekilde bir bağlantı için uygun bir ağ yazılımı veya işletim sistemi tarafından destelenen bir bağlantı türü gereklidir. Ama araya uzak mesafeler de girerse iş biraz zorlaşacaktır. İki ayrı şehirdeki bilgisayarı birbirine bir ağ kablosuyla bağlayamayacağımızdan ya bir kiralık bir hat alacağız ya da işimiz kısa sürecekse normal telefon hatları üzerinden veri aktarımını seçmeliyiz. Bu iş için en pahalı seçenek de budur. İşte bu şekilde bir bağlantı için bize gereken donanıma kısaca modem diyoruz.
Modemler bilgisayardan gelen dijital verileri, telefon hattı üzerinden iletilebilmesi için gereken analog sinyal şekillerine çevirir. Karşı taraftaki modem, bizim göndermiş olduğumuz bu sinyalleri tekrar eski dijital hale yani 0 ve 1' e çevirir.Böylece bilgi alışverişi olur. Modemler vasıtasıyla aktarılan analog veri deseni hattaki ek sinyaller nedeniyle orjinal veri ile istem dışı bir birleşmeye yol açar; ve verinin orjinalini bozar.Burada istenmeyen ek veri sinyalinden kasıt telefon hattını fiziksel yetersizliklerinden dolayı oluşan parazitlerdir.Bu nedenle sisteminiz için kullanmayı düşündüğünüz modem hataları en aza indirilebilecek bir yapıya sahip olmalıdır. Ortaya çıkabilecek problemler çoğunlukla geri çevrilebilir.Hatayı düzeltmek için gönderilen veri paketinden sonra bu veriyi tanımlayan ek bir veri paketi yollanır.Bu paket bir parity bitidir.Veri diğer uca ulaştığında ek veriyle karşılaştırılır.Veride bir hata bulunursa veri paketi tekrar istenir.Eğer hem veri paketinde hemde parity bitinde hata söz konusu olursa sistem çalışmaz.
İki bilgisayar arasındaki bağlantı sırasında oluşan bir hatanın nerede ve neden kaynaklandığını bulmak için üç aşamalı bir yol izlenir.Hata durumunda gönderici modem kendini test eder, hata kendinden kaynaklanmıyorsa karşı modeme kendisini test etmesini bildirir.Eğer hata her iki modemde de değilse kullanılan hattın testi yapılır.
Modemlerde veri iletişimi Yarı-dublex yada tam dublex olmak üzere iki durum var.Yarı dublex bir veri iletişiminde, giden veriye karşılık gelen veri aktarımı olur.Tam dublex'te ise aynı anda hem gönderim hem alım işlemi yapılır.
Gelişen teknoloji sayesinde hemen hemen tüm modemlerde faks özelliği ve bazı modemlerde de ses kartı özelliği aldığınız modem kartlarının üzerine gelmektedir.
Modemler telefon hattı üzerinde 300 ile 3000hz arasında analog ses dalgaları iletir.Bu gerçek zamanlı bir konuşmadır.Modem bağlantısı seri portlar tarafından sağlanır.Seri porttaki bu veri iletişimi UART Chipi tarafından sağlanır.UART Chipi cinsine göre modemin hızı belirlenir.Örneğin modemimizin chipi 16550 ise yaklaşık hız 33600 civarındadır.
Veri iletişiminde Digitalden Analoga ve Analogdan Digitale geçiş işlemi DAC'e ADC tarafından yapılır.Veri aktarımında sesli veriler kullanılıyorsa işin içine DSP(Digital Signal Processor) girmektedir.Çünkü ses verileri daha yoğun ve geniş bir işlemdir.Digital sinyal işlemci yani DSP modemin enm önemli parçasıdır.Verinin iletişimine uygun hale gelmesini ve seslerin iletilebilmesini sağlar.
Modemler telefon hattı üzerinden her iki yöne, ses bandında 300 ila 3.000 Hz arasında analog sinyaller gönderir. Bu iki frekans bandı arasında analog ses dalgalarıyla veri paketlerini iletirler. Konuşma esnasında da sesleri seri kapıdan yani RS-232C' den çıkar. Bu kapılar her bilgisayarda mevcuttur. Standart olarak seri kapı 1(COM 1 ), farenin bağlanması içindir. Bazı sistemlerde fare, PS/2 arabirimi üzerinden bağlandığı için COM 1 (seri kapı 1) işgal edilmez. Seri kapılar 9 ve 25 iğnelik erkek konnektörlerden yapılmıştır. Bazı sistemlerde her ikisinin de olmasına karşın, bulunmama ihtimali de mevcuttur. Modeminizle birlikte bu kapılar için uygun jaklı bir kablo verilecektir.
Önceden BBS' ler vardı. Bir bilgisayar, bir modem ve bir BBS programıyla sanal dünyada gezinti yapılabiliyordu. Ayrıca dosya alış-verişi yapılıyor veya mesajlaşılıyordu. Önceden sanal dünya çok dardı ve burada gezinti çok yavaş işliyordu. Daha sonra sanal dünya genişledi. O kadar genişledi ki internet evlere girdi. Biraz yavaştı ama herkes interneti biliyordu. İnternet dünyasını gezip, görmek istiyorlardı. Bilgisayar firmaları da bu alana yöneldiler. Sürat önem kazandı. Sürat ve daha rahat bilgi alabilmek için modemler de geliştirilmeye başladı. Bir çok modem markası çıkarıldı. Bu çıkan modemlerde windows95 gibi programlara uyumu ve tam performansta çalışması önem kazandı.
Kullanım Alanları
Bir modeme sahip olmak demek çok geniş bir bilgi dünyasının kapısında olmak demektir. İnternet ve BBS bağlantıları bize bu bilgi dünyasının sonsuz olanaklarını sunmaktadır.
Yapacağınız bağlantı nereye olursa olsun modeminiz size tek ve belirli bir bilgisayara bağlar internet ortamında bu servis sağlayıcısının serverıdır.Diğer yaygın bir kullanım alanı ise aynı şirket bünyesinde farklı noktalarda kullanılmasıdır.
Modemdeki Bazı Parçalar
Uart
Seri kapıların kalbi olan çipe uart denir. (Universal Asynchronous Receiver/Transmitter). Uart' ın 8250, 16450, 49880 şeklinde adlandırılan modelleri vardır. Bu çipin cinsine göre de dış ortama yani modemin gönderebileceği en yüksek hız yaklaşık olarak şu şekildedir: Tabloda görüldüğü gibi 28.800 veya 33.600 olarak satılan bir modem için ihtiyacımız olan bir uart çipi 16550' dir. Daha düşük hızları destekleyen bir çipe sahip bir sistem iyi bir performans elde edemez. Sisteminizdeki uart çipini DOS' la gelen MSD programını çalıştırarak rahatlıkla öğrenebiliriz. Eğer sisteminizdeki uart çipi 16550 değilse alacağınız bir modemin dahili bir modem olması da işimizi görecektir. Dahili modemlerde uart, modemin üzerindedir. İletişim esnasında veriler uart üzerinden seri kapıya, oradan da seri arabirim kablosu vasıtasıyla modeme gelir.
Veri iletiminde işleminde veriler bilgisayarın seri kapısına oradan da modeme gelir. Modemin bu veriyi iletebilmesi için hat üzerinde karşı modemle bağlantı kurması gerekir. Modemimiz karşı modemi arar ve karşı modem de hatta beklemede ise otomatik olarak cevap verir.
Bu cevap hangi hızları, protokolleri desteklediği ve o anda hangi hızda veri iletebileceği üzerindedir. Veri bilgisayardan modeme gelir, modem bu veriyi içindeki DAC (dijital- toanalog converter) vasıtasıyla analoğa çevirir.
DAC
İkili dijitlerden (1'ler ve 0' lar ), analog dalga şekillerini yeniden elde eder. Artık analog şekildeki veri, telefon hattındaki taşıyıcı sinyale bindirilir ve karşı taraftaki modeme ulaştırılır. Karşı modem iletilen verileri ters işleme tabii tutar ve ADC (analog- to-dijital converter) vasıtasıyla sayısal hale getirilir.
ADC
Gelen analog voltaj dalga şekillerinden, dijital ikili sayılar sırası üretilir. Ama işin içine ses gibi daha geniş bir işlem girerse ortaya DSP' ler (dijital signal processor) çıkar.Sahip bir arkadaşınızla bağlantı kurdunuz. Transfer hızının hiç bir zaman 56 K DSP, kompleks matematik işlemleri için optimize edilmiş dijital sinyal işlemci. DSP' ler modemlerde büyük önem taşırlar. Verinin iletilmeden önce, iletişim için uygun hale getirilmesi ve ses iletişimi için işlem yapar. DSP' ler farklı amaçlar için de programlanabilir. Piyasada değişik adlar altında satılan ürünler arasında fark, yalnızca veri aktarımı için kullanılan çipler ve firmaların kendileri için yazmış olduğu ROM kodları taklit edilmekten kurtulamaz. Yeni teknoloji 56 K modemlerde modem üzerindeki ROM yenilenir. Modem yeniden açıldığında DSP yeni ROM'a üzerindeki yazılıma göre yeniden programlanır. Programlanmaktan kasıt DSP üzerindeki registerler' ların set edilip yeni işlem için hazır hale getirilmesidir. Bu ROM değişmesi ile bir üst modele upgrade işlemi çoğunlukla harici modemlerdedir. Birçok dahili modem terfi işlemi için yazılım kullanır.Ama terfi işleminden her zaman mükemmel sonuç beklemek yanlıştır. Bazen istenmeyen durumlarla da karşılaşılabilir. ITT-T tarafından desteklenmeyen bir terfi işleminden sonra başka modemlerle bağlantı kurmama gibi olağan durumlar olabilir.
Zaten yeni teknoloji olan X2 terfisinin yapılabilmesi için gerekli olan ve çok önemli şeyler vardır. İlk gerekli şey bağlantı tarafının sonunun sayısal bağlantıda olması gerektiğidir. Bu ne demektir? İnternet servisi alıyorsunuz ve 56 K bir modeme sahipsiniz ve yine 56 K modeme olmayacağı kesindir. Çünkü analog' tan analog' a bir bağlantıda hattın kalitesi hiç bir zaman o kadar iyi olmaz. Zaten teorik olarak hat üzerindeki en yüksek hız 53 Kbits/saniye olabilir. Önemli bir konuda günümüzde Türkiye' de telefon hatlarındaki ulaşım hızının düşük ve kalitesiz olmasıdır. Bu da bir bilgiyi almamızdaki zamanı arttırır. Böylece modem de istenen hızda çalışmaz. Buna da rağmen dosya çekmeye başladığınız zaman gelen veri akışı ancak 56 K hıza ulaşabilir. Siz veriyi 56 K hızda gönderemezsiniz.
Modem bağlantılarında her zaman en yüksek hızda gerçekleşecek diye bir kural yoktur. Düşünün, telefonu açıyorsunuz ama her zaman aynı hat, bağlantınız için size verilmiyor. Santral o an boş olan bir hattı sizin kullanımınıza sunuyor. Bundan dolayı hattın her zaman iyi olması beklemek yanlış olur. Kısaca modemin iyi olduğunu ancak evinizde bağlantılara başladıktan sonra anlayabilirsiniz. Yoksa bütün modemler yaklaşık olarak aynıdır fakat hat kalitesine göre modeminizin performansı da değişecektir. Yoksa modemleri kapalı santralde birbirlerine bağlamak ve bunu test ettik diye yazmak doğrudeğildir. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli husus, modemleri test etmek isterseniz hiçbir zaman aynı marka iki modem arasındaki bağlantı hızına göre karar vermemeniz gerektiğidir. Aynı marka modem hemen her zaman kendi markasındaki ile iyi sonuç verecektir. Modemleri test etmek isteyen, bütün modemleri kendi markası hariç biri de bğlantı hızıdır. Özel bir AT komutu arcılığı ile bağlantı sağlandıktan sonra ekranda modemlerle bağlantı testi yapmalıdır.
Modemin Hızı
Modemin hızı bps terimiyle belirtilir 33.600 bps gibi burada 33600 bps (bits per second ) saniyede iletilen bit miktarını belirtir.Yani modem 33600 adet oval transfer edebilmektedir.Hız için kullanılan bir başka terim ise bound terimidir, ve değişen sinyal durumunu açıklar.Modemlerde kullanılan bir başka hız terimi ise cps'dir.Caracters per second.Yani saniyede transfer edilrn karekter sayısıdır.
Bağlantı Hızı
Çok yanılgıya sebep olan konulardan görüntülenecek hızın çeşidi belirlenebilir. Bu hız ya modem ile bağlı olduğu bilgisayar arasındaki hızdır ya da modemin karşıdaki modeme bağlantı hızıdır. 115200 baud gibi bir hızla herkes mutlaka karşılaşmıştır. Ancak bugün kullandığımız analog hatlarda 33,600 bps (bits per second) hızın üzeri mümkün değildir. (en azından iki taraflı olarak) Ulaşıldığı sanılan daha yüksek hızlar aslında modem ile bilgisayar arasındaki hızlardır.
56 Kbps
Son zamanlarda bu hızda olduğu söylenen birçok modem piyasaya sürüldü. Ancak söylenmeyen bazı gerçekler de var. Malesef bu hıza ulaşan çok az sayıda modem vardır. 56 K hızına ulaşa bilmek için bir host side (server) modemin aranması gerekiyor. İkisi de "client" olan modemler en fazla 33,600 bps hızında birbiriyle bağlanabilirler. 56 K için server modemine sahip olan tarafın ayrıca bir de dijital hatta ihtiyacı vardır. Band genişliğini yeterli tutmanın tek yolu budur.
Hata Düzeltme Protokolleri
Her iki taraf da gelen paket ile ilgili bazı matematiksel işlemler yaparak buldukları değerleri karşılaştırırlar. (Bayt bayt, yani bazı onaltılık rakamlar olarak geldikleri için matematiksel işlemler yapmak o kadar da zor değil.) Eğer karşılıklı iki değer birbirini tutmuyorsa alıcı taraf gönderen tarafa son paketi bir daha göndermesi için istekte bulunur. Bu işlem sırasında kullanılan algoritmalar önemlidir ve bazı protokoller geri istekte bulunmadan hatayı düzeltebilecek kapasitededirler. Özellikle uzak mesafe haberleşmelerinde bu geriye dönüşsüz hata düzeltme çok önemlidir. Bazı hallerde belirli oranlarda kayıplara razı olunabilen bu gibi haberleşmelere örnek olarak dünya ile uydular arası haberleşmeleri verebiliriz.
MNP 1-4 arası ve V.42 modem haberleşmesinde en popüler olan hata düzeltme protokolleridir. Özellikle "beyaz gürültü" denilen hat parazitinin olduğu şebekelerde sağlıklı iletişimi sağlarlar. İletişimin sağlıksız olmasının sebepleri arsında manyetik alanlar, uzun mesafeli hatlar, zarar görmüş hatları sayabiliriz. MNP, Micronom Networking Protocol kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur ve hatayı tesbit ve düzeltmeye yönelik bir protokoldür.
V.42 ise ITU-T tarafından belirlenmiş uluslararası bir standarttır. Gürültüsüz hatlarda MNP 4 ve V.42 daha yüksek bir başarı göstermektedir.
Veri İletişimini Etkileyen Faktörler
Modem hızınız ne olursa olsun iletişiminizi etkileyen pekçok etken üreticinin gösterdiği hıza ulaşmanızı imkansız kılar.Örneğin 33600 bps hızında bir modeme sahipsiniz.Ama karşınızda aşağıdaki sorunların olduğunu hatırlatmakta yarar vardır.
Analog to analog bağlantının kalitesi yani PTT hattının kalitesi asla 33600'lük bağlantı hızına erişememektedir.
Karşı bilgisayarda bağlandığınız modemin hızı 33600 'den düşükse örneğin 28800 bps gibi bağlantı düşük olan modemin hızında olacaktır.yani 33600'lük modeminizle 28800 bps'lik hıza dahi erişemiyebilirsiniz.
Modeminizle kullandığınız yazılım gereği kadar verimli çalışmıyorsa bu hızınızı olumsuz etkileyecektir.
Sizin yada karşınızdaki makinanın konfıgrasyonnundan dolayı oluşan hız kayıpları
Yine PTT hatlarından şikayet edebiliriz Bulunduğunuz bölge santralı eski tip santral olabilir.Yada santraldaki hat yoğunluğu kapasitenin üzerinde olabilir.Bu da bağlantı hızınızı etkileyecektir.Özellikle internet bağlantılarında kopmalara yol açacaktır.
Veri Sıkıştırma Protokolleri
Her ne kadar veri iletişimi sırasında çoğunlukla sıkıştırılmış dosyalar kullanılsa da bazı durumlarda saf dosyaların transferi gerekiyor. İki tane ana protokol var ve temelde işleyiş mantıkları aynı. MNP 5 ilk geliştirilen veri sıkıştırma protokolü ve sıkıştırma oranı 2:1.
V.42 bis ise daha yeni bir protokol ve 3:1 oranında, bazı hallerde ise 4:1 oranında sıkıştırma oranı sağlıyor.
Veri Akışı Kontrolü ( Flow Control )
Akış kontrolü modem ile bilgisayar arasında veri alışverişi sırasında kullanılan bir tekniktir. Modemin veri depolama için sınırlı bir tampon belleği olduğu için haberleşme sırasında sürekli ve düzenli bir şekilde bu belleğin tazelenmesi gerekir. Gönderilen veri paketinden sonra hemen yenisi bilgisayar tarafından gönderilmelidir.Aynı şekilde henüz tampon bellek boşalmadıysa da boşalana kadar bilgisayar bekletilmelidir. Donanımsal ve yazılımsal olarak bu halledilebilir. Ancak her iki tarafta da aynı yöntem seçilmlidir. Donanımsal olduğu zaman RTS/CTS veri uçları kullanılır ve haberleşme bu uçlr ile yapılır. Yazılımsal olduğu zaman ise XON/XOFF adı verilen iki özel karakter kullanılır.
Kısaca Modemler Üzerine Tanımlar
Modemler veri iletisimi islemlerini 0' lar ve 1' ler ile yapar. Verileri olusturan karakterler transfer edilirken saniyede transfer edilen karakte üzerinden hız hesabı yapılır. Saniyede iletilen bit miktarı bps ( bits Per second ) olarak bilinir. 33.600 bps oldugu söylenen bir modem saniyede en fazla 33.600 tane 0 veya 1 iletebilir. Bu islemin sıkıştırma yöntemleri ile 4 katı bir rakama çıkabileceği teorisi vardır. Ama uygulamada hiçbir zaman gerçekleşmez. Transfer olayında bps' ten baska bir da "Baud" terimi de kullanılır. Bu terim, saniyede degisen sinyal durumunu belirtir. 2.400 Baud bir modem her baud bir modem her baud' da 4 bit transfer yapabilir.
baud * 4 bit her Baud' da = 9.600 bps
Bu terimlerden başka duyabileceğiniz tanım "Character Per second" veya "cps" tir. Bu terim de saniyede iletilen karakter veya sembollerin sayısıdır. Verilerin bit' lerle iletildiğini söylenmişti. Bu bit' ler karakterleri oluştururken başlangıcın karşı sistem tarafında tanınabilmesi için başlangıç ve bitişine fazladan bir bit eklenir. Böylece her bir karakteri transfer için 10 bit kullanılır. Senkronsuz veri iletişiminde her karakter için 10 bit veri kullanılır. ( 7 tane veri bit' i, artı parity 1 bit, artı başlama için 1 - bitiş için 1 bit veya 8 veri bit'i, artı başlama ve bitiş için birer bit). Bu rakamlarla 33.600 bps bir modemde en fazla 3.360 karakter gönderebilir. ( Sıkıştırma hariç)
Bu tanımlara göre;
300 bps / karakterde 10 bit = 30 karakter / s,
bps / karakterde 10 bit = 28.80 karakter / s.
Bu yüzden yeni bir modem almaya karar verdiyseniz ücretinin o anda size fazla gibi gözükmesine aldırmayın. O anda fazla olan parası bağlantı kurduğunuz bir yerden dosya çekerken size sürenin daha kısa olmasıyla para kazandıracaktır.
V' ler ve Noktalar
V.32
Consulting Committee for International Telephone and Telegraph ( veya "CCITT" ) veya yeni adıyla ITU-T tarafından 9.600 bps ve 4.800 bps modem operasyonlarının sandardı. Hat kalitesi düştüğünde 4.800 bps hıza düşmektedir.
V.32 bis
CCITT' nin farklı markaların modem kapasite sandardı. Operasyon hızları; 14.400 bps, 12.000 bps, 9.600 bps, 7.200 bps, 4.800 bps. V.32 bis standardında hat kalitesi kötüleşirse hız otomatik olarak düşer ve hattın kalitesi düzeldiğinde doğrudan daha yüksek bir hıza çıkar.
V.32 terbo
19.200 bps normal ve kiralık hat üzerinde tam çift yönlü veri iletişimidir. AT&T tarafından geliştirilmiştir ama ITU-T tarafından desteklenmemiştir.
V.33
14.400 bps dört telli kiralık hat üzerinde senkronlu veri iletişimidir.
V.34
ITU-T standart olarak saniyede 28.800 bps hızda çalışırlar ve hat sinyal kalitesine göre de kendi hızlarını otomatik olarak ayarlarlar.
V.34+
ITT-T tarafından onaylanmamış fakat yaygın olarak kullanılan ve saniyede 33.600 bps hıza izin veren transfer standardıdır.
V.42
CCITT' nin hata kontrolü ve tesbiti için LAPM standardıdır. MNP kademe 2' den 4' e kadar kapsar. MNP 10, telsiz telefonlar için tasarlanmış bir hata düzeltme protokolüdür.
V.42 bis
V.42 uzantısı veri sıkıştırma protokolüdür ve 4' te 1 sıkıştırmayı destekler.
MNP Class 5
Microcom firması tarafından oluşturulan 2' ye 1 oranında veri sıkıştırma algoritmasıdır.
MNP Class 7
Yine Microcom firması tarafından oluşturulan 3' e 1 veri sıkıştırma algoritmasıdır.
V.54
ITU-T tarafından oluşturulan geri döngülü test prosedürüdür.
NOT: Yukarıda geçen MNP kodu Microcom Networking Protocol kelimelerinin kısaltmasıdır.
Faks Modemler
Modemler veri iletimi için yapılmış olmalarına rağmen artık standart olarak faks iletişim özelliklerini de bünyesinde barındırmaktadır. Başka bir faks cihazına ihtiyaç duymamaları yaygınlaşmalarını sağlamıştır. Bilgisayar ortamında yazılmış dosyalar veya çizimler kolayca yazılımlar vasıtasıyla istenen kişi veya kişilere fakslanabilir. Dış ortamlardan da bir tarayıcı vasıtasıyla metin veya çizimler alınabilir. Dışarıdan gelen fakslar eğer istenirse doğrudan yazıcıya yönlendirilir ve kağıda baskı yapılabilir.
Faks/modeminizin kutusunun dışına dikkat edrsniz bazı sınıf ve grup tanımlamaları görürsünüz.
İsterseniz bu tanımlamalara biraz daha yakından bakalım:
CLASS 1
modemler standart Hayestipi AT yazılımı komutlarıyla operasyonlarını yürütürler ve gelen faksları otomatik olarak tanımazlar.
CLASS 2
modemler donanım olarak faks kabiliyetine sahiptirler ve faks veya veri çağrılarını kendileri tanırlar. Faks makineleri ve modemler hızlarına ve teknolojik sınıflarına göre 4 gruba ayrılırlar.
GROUP 1' e dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 6 dakikada göderir.
GROUP 2' ye dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 3 dakikada gönderir.
GROUP 3' e dahil faks/modemler standart 8-1/2" * 11" sayfayı yaklaşık olarak 20 saniyede gönderirler.
GROUP 4' e dahil faks/modemler gerçek birer şahesedir ve 64.000 bps gibi çok yüksek hızlarda çalışırlar.
ISDN
ISDN dijital bağlantı imkanı sağlayan telefon şirketiyle sizin aranızdaki bağlantıya verilen isimdir. Integrated Services Digital* Network (ISDN) olarak da açıklanabilir. Kuruluşu çok kolaydır ve herhangi bir ek donanıma ihtiyacı yoktur. Modeminizin arkasındaki modüler konnektöre telefon şirketinizden gelen ISDN bağlantıya hazırdır. ( Bu bağlantı NT-1 veya NTU olarak da bilinir. ) NT-1' le, 64 Kbps hızında iki tane dijital bağlantıyla sağlanır. ( 128 Kbps bağlantı için bu ikisi birleştirilir.) Siz sadece ISDN kablosunu modeminize seri kapıya ara kablonuzu bağlarsınız. Yapacağınız, sadece Internet yazılımınızı kurmak ve sörfe başlamaktır. Sizin isteğinize göre servis veren telefon firması size 64 Kbps veya 128 Kbps için çift kanal verecektir.
T1
24 adet birleştirilmiş ses sınıfı kanala eşittir. Saniyede 1.544.000.000 bit transfer edebilir. (1.5 Mbps).
T3
28 adet birleştirilmiş T1 kanalına eşittir. Saniyede 44.736.000.000 bit transfer edebilir (45 Mbpd).
Modem Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Her zaman fiyatı ucuz bir mala yönelmek bilgisayar piyasasında gerektiği zaman teknik destek bulamama ve problemlerinizin çözülememesi demektir. Bundan dolayı bir malı almadan evvel piyasada bulabildiğiniz öteki ürünlerde olup da sizin seçtiğinizde nelerin olmadığını bulmaya çalışın. Eğer bulduğunuz teknolojik olarak bir eksiklik değilse o malı tercih edin ama teknolojik olarak bir uçurum varsa o maldan kaçın. Bir modemin işletim sistemleriyle bir uyumsuzluk problemi varsa zaten firma o mal için yeni sürücü için çalışıyordur. Ama teknolojik olarak bir şeyler eksikse ya dahili modeminizi ya da harici modeminizi değiştirmeniz gerekir ki bu çok yüksek fiyatlara çıkacaktır. Modemlerle birlikte verilen yazılımlar sizleri pek etkilemesin bu yazılımların büyük çoğunluğu ya Amerika veya bir Avrupa ülkesi için düşünülmüştür. Ve ülkemizde kullanma imkanı yoktur. Teknolojik olarak bütün modemler aynıdır tek farkları modemi üreten firmanın modem üzerindeki ROM' da kullandığı yazılımdır. Bütün hızlı ve güvenli bağlantılardan, hat kötü olduğunda modemin yaptıklarından işte bu ROM sorumludur. Mümkünse modeminizi 33.600 bps hızı destekleyen bir V.34+ tipi seçmeye bakın genellikle bu modemler %15 gibi bir hız faydası sağlayabiliyorlar. Yeni bir modem aldıysanız yapmanız gereken evin telefonunun devamlı meşgul çalmaması için yeni bir telefon hattı almak ve onu sadece modeminize ayırmaktır. Modeminizi güç kaynağını elektronik cihazlardan ( genellikle monitörden ) uzak tutmalısınız. Dahili modemlerde böyle bir imkanınız genellikle olmayacaktır. Aynı tavsiye telefonunuz ve kablosu içinde geçerlidir.
Harici Modemlerin Ön Panellerindeki Göstergelerin Anlamları
TD: (Transmit Data) Modemden veri paketi yollandığı zaman yanar.
RD: (Receive Data) Modeme veri paketi geldiği zaman yanar.
DTR: (Data Terminal Ready) Bilgisayarın ( veya verileri modeme yollayan cihazın ) hazır olduğunu belirtir.
CTS: (Clear To Send) Bu modemin bilgisayara yolladığı bir sinyaldir. Tamponunun boşaldığını, bilgisayarın yeni veri paketini yollayabileceğini belirtmek içindir.
RTS: (Request To Send) Bilgisayar modeme veri göndermek istediği zaman bu led yanar.
DCD: (Data Carrie Detect) Karşıdaki modemle bağlantı kurulduğunda yanar ve veri transferi için hazır bulunduğu anlamına gelir.
OH: (Off Hook) Telefonun modem tarafından açıldığını belirtir.
AA: (Auto-Answer) Otomatik cevaplama modunun aktif olduğunu gösterir.
LL: (Leased Line) Modemin leased line modunda çalıştığını gösterir.
MR: (Modem Ready) Modemin veri iletişimine hazır olduğunu belirten led' dir.
DTE: (Data Terminal Equipment) Veriyi modeme gönderen cihaza verilen addır. Örneğin modemli bir bilgisayarda, bilgisayar DTT' dir.
DCE: (Data Communication Equipment) Veriyi karşı tarafa yollayan cihazdır. Her modem bir DCE' dir.
Harici Ve Dahili Bir Modemin Sisteme Ve İşletim Sistemine Tanıtılması
Modeminizi kurma işlemi iki aşamadan oluşur. Donanım ve yazılım. İlk önce operasyona donanımla başlanır, modem kurulur ve sonra iş, yazılımı, sürücülerini ve programları kurmaya gelir.
İlk olarak modemlerin sisteme takılması işleminde önemli bir noktayı hatırlatalım. Eğer sisteminizde daha evvel bir modem takılmışsa, ana kartınızın BIOS' u yeni modeminizi işletim sisteminize yeni bir donanım olduğunu belirtmeyebilir. Ama bu her zaman olacak diye bir kural yok. Eğer modeminizin Tak&Çalıştır (plug&play) desteği varsa takar takmaz çalışabilecektir.
Tak&Çalıştır desteği mevcutsa ilk yapmanız gereken işlem sisteminizin BIOS' unda COM2' nin olduğu yeri bulmak ve kullanım dışı bırakmak olmalı. Bu işlem modeminizin COM2' ye yerleştirmesine izin verecektir. Eğer yapmazsanız modem kendisini COM3 veya COM4' e yerleştirecek ama IRQ (kesme) olarak da standart olan IRQ3 veya IRQ4 dışında boş olan 5 veya 7 numaralı kesmelerden birine yerleştirecektir. Eğer Windows95 üzerinde çalışacaksanız problem yok. Dos üzerinden bir BBS terminal programı kullanmaya kalktığınızda yazılım COM' larınızda bir modem bulamayacaktır ve bundan dolayı işinizi göremeyeceksiniz. Yazılımlar standart dışı olan kesmeleri tanıma üzerine tam özürlüler.
Eğer modeminizde Tak&Çalıştır desteği yoksa ilk jumper' ların olduğu yer tespit edilmeli ve ayarlar yapılmalıdır. Neredeyse bütün modemler de jumper' ların yanında ayar konfigürasyonları tablo halinde anlatılmıştır. COM1 kapısında farenizi kullanıyorsanız modemi COM4' e ayarlamanız hem modem ulaşım problemlerini hem de başka bir ayara gerek duyma ihtimalini ortadan kaldıracaktır.
Seri Kapılar / Adresleri / Kesmeleri
COM 1 / 3F8 / IRQ 4
COM 2 / 2F8 / IRQ 3
COM 3 / 3E8 / IRQ 4
COM 4 / 2E8 / IRQ 3
Şekil1' de görüldüğü gibi seri kapılar her ne kadar birbirinden farklı adreslerde olsalar da, COM1 ile COM3 ve COM2 ile COM4 aynı kesmeleri kullandıklarından problem çıkartabilirler. Bu problem fareniz COM1' deyken, modeminiz COM3'e takılırsa ortaya çıkacaktır. Aynı problem COM2 ve COM4 için de geçerlidir. Problem adres hattında değil ama kesme ihtiyacındadır. Ufak ayar işlemini bitirdiyseniz devam edelim. Bilgisayarımızın dışındaki bütün kabloları sökün. Rahat çalışabileceğiniz bir yere taşıyın ve arka tarafındaki vidaları sökerek iyi bir yerde saklayın (eksik veya parça arttırma olmasın). Kasanın kapağını açın. Ellerinizi kasanın boyasız bir yerine dokundurarak vücudunuzdaki statik elektriği boşaltın. Kasanın uygun bir yerindeki size engel teşkil etmeyecek kart yuvasını tespit edin ve hizasındaki braketi sökün. Bu kartın takılacağı yerin hizasındadır. Kartı yerine fazla bastırmadan ve tam oturacak şekilde yerleştirin. Kartın sabitleme vidasını sıkın ve kartın arka tarafındaki telefon ve ses jack' larının rahatlıkla kullanılabilirliğini kontrol edin. Kasanın kapağını yerleştirin ve vidalarını sıkın. Bilgisayarınız kapalı iken telefonun dış hattan gelen kablasunu modemin line girişine bağlayın ama unutmayın ki telefon hattında normalde 56 Volt civarında bir akım vardır ve bu akım bilgisayarınız için ölüm demektir. Bu akım modem içinde optik yalıtıcılar sayesinde bilgisayara zarar vermez. Modemle gelen ve telefona gidecek ara kablo da modem üzerinde telefon yazan çıkışa bağlanır. Her şey doğru yapıldıysa telefonu açtığınızda ahizeden çevir sesini duymanız gerekir.
Harici modemler dahili kardeşlerinden daha kolay ve zahmetsiz kurulurlar. Bilgisayarınızı kapatın ve modemle gelen adaptörü prize takın, adaptörün güç ucunu modemin kullanma kılavuzunda belirtilen uygun yuvaya takın. Yine modemle gelen seri arabirim kablosunu bir ucunu modeme öteki ucu da bilgisayar üzerindeki seri kapılardan birine bağlayın. Eğer fare COM1' e bağlıysa size COM2 boş kalmıştır. Fareniz PS/2 stili bir fare ise her iki kapı da işinize uygundur. Eğer seri kapı konnektörü 9' lu ise bir tane 9-25 çevirici edinmeniz gereklidir. O problemi de hallettiyseniz, dış hat bağlantısını Line girişine ve telefona girecek kablonun ucunu da telefon çıkışına bağlamanız son işlemdir. Yine çevir sesini kontrol edin ve bilgisayarınızı açın. İşletim sisteminiz Windows95 ise ve modemi tanıdıysa sadece yeni bir donanım bulduğunu rapor edecek ve sonra da normal sistemi açacaktır. Normalde Windows95 piyasadaki modemlerin büyük çoğunluğunu tanımasına rağmen bazen standart modem olarak bulur. Bu problemi de yanında verilen disket ile rahatlıkla halledebilirsiniz. İşletim sisteminde standart olarak bir sürücü yazılmış ve bu sürücü için gereken tanımlama katarı disketteki uzantısı. INF olan dosya içinde saklanmıştır. Bu INF dosyasını Windows95' in altındaki INF dizinine kopyalanıp, denetim masasında modemler seçeneğiyle tekrar bir tarama gerçekleştirilirse modeminiz gerçek marka ve modeliyle birlikte bulunacaktır.
Yalnız unutulmaması gereken şey, telefon hattınızdaki 56 Volt civarındaki akımın takılma anında modeme veya bilgisayarınıza zarar verebileceğidir. Bundan dolayı her türlü donanımı bilgisayarınıza bağlarken, bilgisayarınızın ve bağlanan cihazın kapalı olmasına dikkat etmelisiniz. Modeminizin kutusundan çıkan ve telefonunuza kadar gidecek olan ara kabloyu da bağlamayı unutmayın. Bu kablo, telefonu normal olarak kullanabilmeniz için gereklidir. Modemin dış bağlantısı veri kablosunun doğru yerlere takılmasıyla son bulacaktır. Modemlerle iletişim için yalnızca telefon hattı kullanılmaz, kiralık hatlar (Turpak), ISDN, T1, T3 gibi farklı çözümler her zaman mevcuttur. Almak istediğiniz modem üzerinde fazladan kiralık hat girişi olması fiyatının çok yüksek olmasına sebep olacaktır ve işiniz o donanımı gerektirmiyorsa tercihinizi onlardan yana yapmanız fazladan para vermenize sebep olur.
Dahili (İnternal) Modemin Bağlanması
Bir internal modemi bağlamak, external bir modem bağlamaktan daha zor bir işlemdir.Montaj işlemine başlamadan önce modem kartınız üzerinde yapmanız gereken bazı jumper ayarlamaları gerekebilir.İnternal modemlerde çoğu ayarlamaları external modemlerin aksine siz yapmak zorundasınız. Montaj işlemine başlamadan önce DOS ortamında MSD.EXE komutunu çalıştırarak farenizin(mouse)kullandığı com portunu öğrenin. Modem kurulumunda yaşanan en önemli sorun com portu çakışmalarıdır.
MSD.EXE ile farenin çalıştığı com portu öğrendiniz.Şimdi yapmanız gereken modeminizi boş bir com portu için ayarlamaktır. Bu işlem her marka modem için ayrı jumper ayarları gerektirir. Bu nedenle modeminizin kitapçığından gerekli jumper ayarlamalarını öğrenin ve kitapçığın belirttiği şekilde com portu jumperlarını ayarlayın.
Artık modemi kasaya takmak için hazırız. Bilgisayarınız açıksa kapatın ve aşağıdaki işlemleri takip edin. Bilgisayar kasasının arkasında bulunan tüm kabloları ve elektrik bağlantılarını sökün kasanın vidalarını sökün.Şimdi yapmanız gereken vücudunuzdaki elektrik enerjisini boşaltmak. Bu işlemi bir kalorifer borusuna ya da bir ****le dokunarak yapabilirsiniz. Yeni kartınızı takmadan önce hangi kartı takacağınız boş slotu hazırlayın. Modemler 8 ya da 16 bitlik donanımlardır. Bu nedenle bir ISA slotun bulunduğu yerde kasaya bağlı ****l plakayı sökün. Kartınızı boş bir slota dikkatlice yerleştirin, zorlamalardan ve kuvvet kullanmaktan kaçının. Kartı bağlamak için seçtiğiniz slotun telefon bağlantısına uygun olması gerekir.Telefon konnektörlerinin rahatça bağlanıp bağlanmadığını kontrol edin.Örneğin bazı mini tower kasalarda en alttaki slot telefon bağlantısının yapılmasını oldukça güçleştiriyor.
Kartınızı kasaya sabitleyen vidayı takın.
Eğer anakartınız onboard bir kart değilse. Yani bir 486 tabanlı bilgisayara modem bağlantısı yapıyorsanız. I/O kartı üzerinde yapmanız gereken küçük bir ayarlama var. I/O kartında modemi çalıştırdığınız COM portunu kapatın. (disable pozisyonu)
Onboard bir anakarta sahip iseniz bu işlemi BIOS SETUP ta yapmanız gerekmektedir. Eğer COM portu disable yapmazsanız aynı COM portu kullanan başka bir donanım olmasa da bir çakışmayla karşı karşıya kalabilirsiniz..
Kasayı kapatmadan önce montaj sırasında herhangi bir kartın ya da kablonun yerinden çıkıp çıkmadığını kontrol edin. Kasayı kapatmadan önce sistemi bir kez çalıştırıp test edin. Böylece eğer bir terslik olursa tekrar kasayı açmak zorunda kalmazsınız. Tüm kontrollerinizi yaptıktan sonra kasayı tekrar vidalayın. Artık makinenizi tekrar kullanabilirsiniz.
Geriye işletim sisteminize modeminizi tanıtmanız kalıyor. İşletim sistemleri modemleri ya sadece sürücü olarak destekler veya program bazında destek verirler ve normalde DOS altında modemler terminal programlar tarafından kullanılır. Bu tür terminal programlara Telix, Terminate veya Qmodem örnek verilebilir. Yapacağınız sadece programa girmek ve modem olarak seri kapı 2 (COM2) demek yeterlidir. Program COM2' ye komut gönderir ve modeminiz hakkında bilgi alır. Kendi amaçları doğrultusunda iletişim için kullanılır. İşin bir de Tak&Çalıştır tarafı var tabii ki...
İşletim sisteminizin adı Windows 95 ise işiniz epey kolaylaşıyor. Yapmanı gereken kontrolü ona bırakmak ve tanımasını beklemek. Ama bir aksilik olur da modeminizi tanıyamazsa ne yapacaksınız ?
Birçok modemle birlikte Windows95 için sürücü yerine sadece uzantısı INF olan kısa dosyalar gelir. Bunun sebebi Windows95 işletim sisteminde seri kapılarla iletişim üzerine bir tane genel sürücü yazılması ve bu sürücünün sadece sizin modeminiz ile uyumlu çalışabilmesi için disket veya CD' deki uzantısı INF olan dosyaya ihtiyaç duymasıdır. INF uzantılı dosyayı alırsanız Windows95' in kurulu olduğu ( çoğunlukla C:\Windows) klasörün içindeki INF klasörüne kopyalarsanız ve işinizin çoğunu bitirirsiniz. Bundan sonrası işletim sistemine modeminizin olduğunu anlatmaktır. Başlat (start) menüsünden ayarlar (settings) ve oradan da kontrol paneli' ne (control panel) gelin. Ekranda çıkan küçük pencerede altında modem yazan ikona çift tıklayın ve gelen ekranda da ekle (add) komutunu işaretleyin. Yeni bir ekranda size modeme ulaşabilmesi için modemin açık olması ve modemle çalışan bütün programlardan çıkması gerektiği belirtilir ve eğer istenirse küçük kutu işaretlenerek modeminizin tanımaya çalışılmaması ve listeden seçebileceğiniz belirtilir. İşleme devam için sonraki komutu tıklanır ve bilgisayar modem için seri kapıları kontrol etmeye başlar. Her şey düzgün ve doğruysa bilgisayarınız modeminizi bulacaktır. Eğer modemin modeli yanlış ise değiştir seçeneği seçilerek doğru model bulunabilir. Doğru model bulunduysa yine sonraki komutu ve bitir ile modemi tanıtma işlemi sona erdirilir. Artık modem giriş ekranında bir tane modeminiz olduğu görülecektir. Diagnostics seçimi ve COM2 işaretleme ile modeminizden daha fazla bilgi de alabilirsiniz. Bu daha fazla bilgi ekranda seri kapı, kesme, UART ve en yüksek yapılabilecek bağlantı hızı do görülebilecektir. Önceki genel menüsünden properties seçeneğiyle de modem üzerine kapılar ve hız ayarları yapılabilir. Modemin arama esnasındaki çalma ve bağlantı kuruncaya kadarki sesi çok ise buradaki hoparlör sesini azaltma