14-01-2015 Saat: 18:05
Warez
Warez ya da korsan ürünler, telif yasaları çiğnenerek ticareti yapılan telif hakkı saklı materyaller. Bu tanım, genelde arkadaşlar arasındaki peer-to-peer dosya paylaşımları veya özel sunucular sayesinde büyük grupların dosya paylaşımlarından çok; telif hakkına sahip materyallerin, organize gruplar tarafından yasadışı yayınlarını tanımlar. Telifli ürünlerin kopyalanmasını, çoğaltılmasını ve dağıtımını yapan kişilere korsan, yapılan işe korsancılık denmektedir.
İlk başlarda sadece çeşitli yeraltı bilgisayar grupları tarafından kullanılan bu tanım, günümüzde İnternet kullanıcıları ve medya sektöründe de sıkça kullanılır. Başlangıçta sadece yazılımları kapsayan bu tabirler zamanla kitaptan filme birçok telifli ürünü kapsayacak şekilde genişlemiştir.
1990'ların öncesinde, korsan yazılımlar "wares" olarak adlandırılmaktayken, daha sonraları kendi diline sahip yeraltı dünyası İngilizce'de çoğul eki olan "s" harfinin yerine "z" harfini getirdi ve "warez" kelimesini tüm korsan yazılımlar için genel bir isim olarak kullanmaya başladı. Bu zamanlarda, büyük dosyaları yavaş modem ve BBS bağlantıları aracılığı ile yollamak çok vakit aldığından, korsanlar diğer korsanlarla birebir ticaret yaparlardı. Dolayısıyla, yazılım korsanları kendilerini, koleksiyonları ile beraber bir nevi satıcı, tüccar vs. olarak benimsiyor ve uygun kelime olarak da "wares"'i kullanıyorlardı.
Terminoloji
Warez kelimesi, İngilizce'de genelde "wares" [weə®z] şeklinde telafüz edilse de; bazı zamanlar İspanyolca bir kelime olan Juárez'in [uaɾez] yanlış şekilde telafüz edilişi olan [warɛs] şeklinde de kullanılmaktadır. Software yani yazılım kelimesinin çoğulu anlamına gelip, bu kelimeden türetilmiştir.
Warez kelimesi İngilizce'de genelde "isim" olarak kullanılmaktadır: "My neighbor downloaded 10 gigabytes of warez yesterday" ("Komşum dün internetten 10 GB yasadışı yazılım indirdi.") Ancak "fiil" olarak da kullanılabilir: "The new Windows was warezed a month before the company officially released it" ("Yeni Windows'un resmi olarak piyasaya çıkmasına daha bir ay varken, yasadışı olarak yayınlandı.") Warez topluluklarına ise küresel olarak "warez scene" (warez örgütü) ya da geniş olarak "The Scene" (örgüt) denmektedir.
Tüm bu kelimeler anlam farklılıkları içermektedir, bazıları gerçek anlamında kullanılıp, toplum tarafından kabul edilirken, bazılarıda imâ içermekte ve aşağılama amacı ile kullanılmaktadır. Her ne kadar, "korsan yayın" (piracy) belirli kanundışı faaliyetler için kullanılan bir kelime olsa da, doğal içeriğinde "...birinin yaptığını izin almadan tekrar üretmek veya kullanmak" anlamını taşımaktadır. Özgür Yazılım Kurumu'nun da (Free Software Foundation(FSH)) dahil olduğu bazı gruplar, bu tanıma karşı olup, bunun yerine "hırsızlık" ("theft") kelimesini kullanmaktadır. FSH'ye göre, "Yayıncılar, yasadışı kopyalamayı korsan olarak tanımlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında yasadışı kopyalama yapanlar, denizlerde gemilere saldırıp insanları kaçıran ve öldürenlerle etik olarak bir tutuluyor." FSH bu yüzden, korsan olarak tanımlanan kavramın, yasadışı kopyalama ("prohibited copying") veya izinsiz kopyalama ("unauthorized copying") olarak tanımlanması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan birçok kendini kanıtlamış yazılım korsanı ise, "korsan" tanımından gurur duyuyor, kendilerini filmlerde çizilen romantik korsan portreleri ile özdeşleştiriyor ve aralarında korsan gibi konuşarak şakalaşıyorlar. Tanım tartışılmasına rağmen, "Pirates With Attitude" gibi bazı gruplar tarafından ise zevkle kabul ediliyor.
Bu yazıda kullanılan "korsan" kavramı, geniş anlamı yansıtmakta ve belli bir görüşü desteklememektedir.
Kaynak: Wikipedi
Bazı yerler düzenlenmiştir.
Warez ya da korsan ürünler, telif yasaları çiğnenerek ticareti yapılan telif hakkı saklı materyaller. Bu tanım, genelde arkadaşlar arasındaki peer-to-peer dosya paylaşımları veya özel sunucular sayesinde büyük grupların dosya paylaşımlarından çok; telif hakkına sahip materyallerin, organize gruplar tarafından yasadışı yayınlarını tanımlar. Telifli ürünlerin kopyalanmasını, çoğaltılmasını ve dağıtımını yapan kişilere korsan, yapılan işe korsancılık denmektedir.
İlk başlarda sadece çeşitli yeraltı bilgisayar grupları tarafından kullanılan bu tanım, günümüzde İnternet kullanıcıları ve medya sektöründe de sıkça kullanılır. Başlangıçta sadece yazılımları kapsayan bu tabirler zamanla kitaptan filme birçok telifli ürünü kapsayacak şekilde genişlemiştir.
1990'ların öncesinde, korsan yazılımlar "wares" olarak adlandırılmaktayken, daha sonraları kendi diline sahip yeraltı dünyası İngilizce'de çoğul eki olan "s" harfinin yerine "z" harfini getirdi ve "warez" kelimesini tüm korsan yazılımlar için genel bir isim olarak kullanmaya başladı. Bu zamanlarda, büyük dosyaları yavaş modem ve BBS bağlantıları aracılığı ile yollamak çok vakit aldığından, korsanlar diğer korsanlarla birebir ticaret yaparlardı. Dolayısıyla, yazılım korsanları kendilerini, koleksiyonları ile beraber bir nevi satıcı, tüccar vs. olarak benimsiyor ve uygun kelime olarak da "wares"'i kullanıyorlardı.
Terminoloji
Warez kelimesi, İngilizce'de genelde "wares" [weə®z] şeklinde telafüz edilse de; bazı zamanlar İspanyolca bir kelime olan Juárez'in [uaɾez] yanlış şekilde telafüz edilişi olan [warɛs] şeklinde de kullanılmaktadır. Software yani yazılım kelimesinin çoğulu anlamına gelip, bu kelimeden türetilmiştir.
Warez kelimesi İngilizce'de genelde "isim" olarak kullanılmaktadır: "My neighbor downloaded 10 gigabytes of warez yesterday" ("Komşum dün internetten 10 GB yasadışı yazılım indirdi.") Ancak "fiil" olarak da kullanılabilir: "The new Windows was warezed a month before the company officially released it" ("Yeni Windows'un resmi olarak piyasaya çıkmasına daha bir ay varken, yasadışı olarak yayınlandı.") Warez topluluklarına ise küresel olarak "warez scene" (warez örgütü) ya da geniş olarak "The Scene" (örgüt) denmektedir.
Tüm bu kelimeler anlam farklılıkları içermektedir, bazıları gerçek anlamında kullanılıp, toplum tarafından kabul edilirken, bazılarıda imâ içermekte ve aşağılama amacı ile kullanılmaktadır. Her ne kadar, "korsan yayın" (piracy) belirli kanundışı faaliyetler için kullanılan bir kelime olsa da, doğal içeriğinde "...birinin yaptığını izin almadan tekrar üretmek veya kullanmak" anlamını taşımaktadır. Özgür Yazılım Kurumu'nun da (Free Software Foundation(FSH)) dahil olduğu bazı gruplar, bu tanıma karşı olup, bunun yerine "hırsızlık" ("theft") kelimesini kullanmaktadır. FSH'ye göre, "Yayıncılar, yasadışı kopyalamayı korsan olarak tanımlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında yasadışı kopyalama yapanlar, denizlerde gemilere saldırıp insanları kaçıran ve öldürenlerle etik olarak bir tutuluyor." FSH bu yüzden, korsan olarak tanımlanan kavramın, yasadışı kopyalama ("prohibited copying") veya izinsiz kopyalama ("unauthorized copying") olarak tanımlanması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan birçok kendini kanıtlamış yazılım korsanı ise, "korsan" tanımından gurur duyuyor, kendilerini filmlerde çizilen romantik korsan portreleri ile özdeşleştiriyor ve aralarında korsan gibi konuşarak şakalaşıyorlar. Tanım tartışılmasına rağmen, "Pirates With Attitude" gibi bazı gruplar tarafından ise zevkle kabul ediliyor.
Bu yazıda kullanılan "korsan" kavramı, geniş anlamı yansıtmakta ve belli bir görüşü desteklememektedir.
Kaynak: Wikipedi
Bazı yerler düzenlenmiştir.
