20-04-2016 Saat: 16:24
Bu yazımda sizlere anakart nedir, anakartın yapısı, anakartın çalışması, anakart chipset(yonga seti) çeşitleri, anakart üzerindeki veri yolları, anakart çeşitleri, anakart markaları, anakart fiyatları, anakart modelini öğrenme ve anakart seçimi konuları hakkında bilgi vereceğim.
Anakart Nedir?
Anakart, bilgisayarın tüm iç ve dış donanım birimlerinin üzerindeki bağlantı portlarına bağlandığı, üzerinde elektronik devre elemanlarının bulunduğu bilgisayarın en temel parçasıdır. Aynı zamanda mainboard olarak ta ifade edilebilir. Bir bilgisayar için olmazsa olmaz en temel parçadır. Anakart olmadan bilgisayarın diğer hiçbir donanım birimini kullanamazsınız. Çünkü diğer tüm donanımların birbirleri ile bağlantıları anakart sayesinde gerçekleşir.
Anakartın Yapısı ve Çalışması
Anakart üzerinde işlemci soketi, ram slotu, harddisk bağlantı soketleri, veri yolları, BIOS, onboard yani dahili donanım kartları bulunur. Harici donanım kartları anakarta, veri yolları diğer bir adıyla genişleme yuvaları sayesinde bağlanabilirler. Geçmişten günümüze kullanılan veri yolu çeşitlleri sırasıyla ISA, PCI, AGP, PCI-X, PCI Express(PCI-e)’tir.
Chipset(Yonga Seti) Nedir?
Anakart üzerindeki parçalar arasındaki veri akış trafiğini denetleyen önemli birimler bulunur. Bu birimlere yonga seti diğer bir adıyla chipset denir. Chipsetler bilgisayarın hızına doğrudan etki eden öenmli birimlerdir. Anakart üzerinde çok sayıda yonga seti(chipset) bulunur. Ama bunlardan 2 tanesi yönetici yonga seti olma özelliği ile diğerlerinden daha farklı bir öneme sahiptirler. Bunlardan biri Kuzey Köprüsü diğeri Güney Köprüsü’dür.
Kuzey köprüsü işlemci, ram bellek, PCI-e ve AGP arasıdaki veri aktarımından sorumludur. Kuzey köprüsünün anakart üzerindeki yerini tespit etmek için işlemciyi baz almanız yeterlidir. İşlemcinin hemen yan kısmındadır ve üzerinde metal bir soğutucu bulunur.
Güney köprüsü güç yönetimi, PCI veri yolu, USB portu, seskartı, ethernet kartı gibi donanımlar arasındaki veri aktarımından sorumludur.
Anakart Chipset Çeşitleri
Anakartlar için çok çeşitli yonga setleri(chipset) üretilmektedir. Piyasada bu işi yapan birçok firma bulunmaktadır. Bu chipsetler bu üretimi yapan firmaların isimleriyle adlandırılmaktadırlar. Günümüzde AMD, Intel, SIS, VIA gibi chipset çeşitleri bulunmaktadır. Fakat en yaygın olarak Intel, VIA, SIS ve AMD kullanılır. Anakart fiyatları ve performansları üzerinde doğrudan etkili oldukları için önemli bir yere sahiptirler.
Anakart Üzerinde Bulunan Veri Yolları
Anakart üzerindeki veriyolu çeşitlerinin neler olduğunu yazımın başında belirtmiştim. Şimdi veri yolu nedir, ne işe yarar sorularına cevap verelim.
Veri yolları anakart üzerindeki birimlerin birbiriyle bilgi alışverişini sağlayan bağlantı yollarıdır. Aynı zamanda dışarıdan bağlanan donanımlar ile veri alışverişi veri yolu slotları sayesinde gerçekleşmektedir. Bir harici donanım kartının bağlandığı slot, slotun bağlı olduğu veriyolunun adına göre adlandırılmaktadır.
Veri yolu deyince bant genişliği ifadesinin ne olduğunu bilmek gerekir.
Bant genişliği, birim zamanda aktarılabilecek veri miktarı olarak tanımlanır. Bir veriyolundaki bant genişliği ne kadar büyükse belli bir zamanda aktarılabilecek olan veri miktarı da o kadar fazla olur.
ISA Slotu: Çok eski bir veri yoludur. 8 – 16 bit veriyoluna sahiptir. Bant genişliği çok düşük olduğu için artık günümüz anakartlarında kullanılmamaktadır.
PCI Slotu: Bu slotlar anakart üzerinde beyaz renkte bulunurlar. Bu slotlara TV kartı, ethernet kartı, ses kartı, güvenlik kartı gibi harici donanımlar takılabilmektedir. PCI 64 bitlik bir veri yoluna sahiptir ve 1993 yılında üretilmiştir. Fakat uyumluluk problemleri yaşandığından dolayı 32 bit olarak kullanılmaktadır.
AGP Slotu: Bu slota sadece ekran kartları takılabilir. Bu veri yolu 533 MHz hıza çıkabilir. AGP(Hızlandırılmış Grafik Portu) veriyolu sadece ekran kartları için tasarlandığından dolayı ekran kartlarının etkin biçimde kullanılmasını sağlar.
PCI-X Slotu: Bu slot server(sunucu) sistemlerinde kullanılır. PCI-X veriyolu kullanımının temel nedeni PCI slotlarından daha fazla bant genişliği sağlamaktır.
PCI Express (PCI-e) Slotu: Bu veriyolu güç tüketimini ve diğer donanım maliyetlerini azaltmayı sağlayan bir yapıya sahiptir. Sistem belleğinin daha etkin bir biçimde kullanılmasını sağlar. PCI-e veriyoluna ekran kartı ve çeşitli donanım kartları takılabilir.
Anakart Çeşitleri
Anakart çeşitleri XT, AT, ATX, BTX olmak üzere 4 farklı yapıdadır. Bu farklılık anakart boyutları, soket yapıları, vida yerleri, port sayıları, panel bağlantı uçları gibi birçok yapıda kendini gösterir.
XT Anakartlar: Bu anakart çeşidi ilk kişisel bilgisayarlarda kullanılmıştır. İşlemciler üzerinde sabit olarak bulunmaktaydı. 8086 ve 8088 işlemciler için üretilmişlerdir. İşlemcide bir problem olması durumunda anakartın komple değiştirilmesi en büyük dezavantajıydı.
AT Anakartlar: Bu anakart çeşidi XT’lerden sonra 1982 yılından itibaren kullanılmaya başalmışlardır. ATX anakartlarına benzer formdadırlar. Yapısında veriyolu olarak AGP, ISA, PCI kullanılmaktadır. PS/2 bağlantı yapısı bulunmamaktadır. İşlemci değiştirilmesi mümkün olmaktadır.
ATX Anakartlar: AT’lerden daha sonra üretilmeye başlanılan bir anakart çeşididir. Öncekilere nazaran çok daha fazla giriş ve çıkış bağlantı desteğine sahiptirler. Çeşitli donanım kartları ATX anakart çeşidiyle birlikte tümleşik yapıda kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzün en çok kullanılan anakart çeşididir. Bu anakartların küçük kasalar için üretilmiş olan Micro ATX çeşitleri de bulunmaktadır.
BTX Anakartlar: BTX anakartlarda sistemin güç yönetimi, soğutma sistemi ve çeşitli donanım birimlerinin yerleşiminde büyük değişiklikler ortaya çıkmıştır. Bu anakart çeşidinin üretimin temel amacı işlemci gibi çok ısınan parçaları daha iyi soğutabilmektir. Bunun için işlemci etrafındaki çeşitli bağlantılar ve elektronik elemanlar anakartın daha farklı yerlerine taşınmışlardır.
Anakart Markaları
Günümüzde çok çeşitli ankart markaları bulunmaktadır. Asus, Gigabyte, MSI, Asrock, Biostar, Evga gibi çeşitli anakart markaları piyasada bulunmaktadır. Tabi bu anakart markaları ve özellikleri itibariyle çok farklı fiyatlara sahiptirler.
Anakart Fiyatları
Anakart fiyatları, anakartın markasına, modeline, üzerindeki soket yapısına, veriyolu çeşidine, slot sayısı gibi birçok etmene bağlı olarak değişim göstermektedirler. Şunu da unutmayın her pahalı anakart en iyi anakart, her ucuz anakart ta en kötü anakart değildir.
Anakart Modelini Öğrenme
Anakart modelini öğrenmek için çok farklı yöntemler kullanabilirsiniz.
Anakart üzerinde marka altında yazan bir kod benzeri bir yazı ve numaralar vardır. Bu yazılar anakart markası ve modelini bize belirtir. Bu marka ve model ile internet üzerinden arama yaparsak anakarta ait tüm özellikleri öğrenebiliriz.
Bu yöntemin haricinde bir de anakart modelini, markasını ve anakart özelliklerini öğrenmek için yardımcı programlar kullanabiliriz. İnternette bu konuda arama yaparsanız çok sayıda işinize yarayacak ücretsiz programlar bulabilirsiniz. Tercih size kalmış.
Anakart Seçimi
Anakart seçimine ilk önce anakart boyutunu belirlemekle başlanmalıdır. Çünkü kullanacağınız anakart seçtiğiniz kasanın içine sığacak boyutta olmalıdır.
Eğer aklınızda bir işlemci türü ve çeşidi varsa anakartınız bu işlemci yapısına uygun olmalıdır. Çünkü her işlemci her anakarta olmaz. Pin sayıları, soğutma sistemlerinin bağlantıları gibi birçok farklılık bulunmaktadır.
Anakartınızın kullanacağınız RAM modeline göre de uygun olması gerekmektedir. İşlemcide olduğu gibi RAM yapılarında da pin sayısı, soket yapısı gibi birçok farklılık bulunmaktadır. Benim size tavsiyem ihtiyacınız olan RAM miktarından 2 kat daha fazlasını destekleyen bir anakart seçmenizdir. Çünkü gün gelir ihtiyacınız olan RAM miktarı artarsa anakartı değiştirmeye gerek kalmadan RAM arttırma işlemi yapabilirsiniz.
Kullanılacak ekran kartı da anakart seçiminizi önemli derece de etkiler. Eğer çok yüksek grafik kalitesine sahip olan programlar çalıştırmayacaksanız ya da yüksek grafikli oyunlar oynamayacaksanız onboard diye tanımladığımız anakartınıza tümleşik yapıdaki ekran kartı sizin için yeterli olacaktır. Ama bunun tam tersini yapacaksanız yani yüksek grafiklerle uğraşacaksanız veya yüksek grafik çözünürlüğüne sahip oyunlar oynayacaksanız iyi bir ekran kartına ihtiyacınız olacak demektir. Bu durumda kullanacağınız ekran kartının seçeceğiniz anakart tarafından destekleniyor olması gerekmektedir. Aksi takdirde yeni bir anakarta ihtiyacınız olabilir. Bu da hiç yoktan size extra bir maliyet demektir. Bu yüzden tüm bu durumlar baştan düşünülmelidir.
Anakart seçimi gelişigüzel değil sizin ihtiyaçlarınıza göre belirlenmelidir. Şöyle bir düşünün sadece internete girecekseniz, word veya excel gibi programları kullanacaksınız öyle çok yüksek özellikleri olan donanımlara ihtiyacınız olmayacaktır. Bu nedenle kullanacağınız anakartın da öyle çok detaylı özelliklerinin olması gerekmemektedir. En iyi anakart diye bir şey yoktur. İyi seçilmiş anakart vardır. En iyi anakart seçimi kişiden kişiye, ihtiyaçtan ihtiyaca göre değişir bunu unutmayın.
Eğer anakart konusunda çözemediğiniz ve yardıma ihtiyacınız olan bir konu varsa mutlaka yazının sonundaki yorumlar bölümüne yazınız. Mutlaka en kısa zamanda size tarafımdan site üzerinden size gereken destek sağlanacaktır.
Bu yazıda anakart nedir, anakartın yapısı ve çalışması, anakart chipset(yonga seti) çeşitleri, anakart veri yolları, anakart çeşitleri, anakart markaları, anakart fiyatları, anakart modelini öğrenme ve anakart seçimi konuları hakkında bilgi verilmiştir. Bir sonraki konuda görüşmek üzere hoşçakalın.
Alıntıdır
Anakart Nedir?
Anakart, bilgisayarın tüm iç ve dış donanım birimlerinin üzerindeki bağlantı portlarına bağlandığı, üzerinde elektronik devre elemanlarının bulunduğu bilgisayarın en temel parçasıdır. Aynı zamanda mainboard olarak ta ifade edilebilir. Bir bilgisayar için olmazsa olmaz en temel parçadır. Anakart olmadan bilgisayarın diğer hiçbir donanım birimini kullanamazsınız. Çünkü diğer tüm donanımların birbirleri ile bağlantıları anakart sayesinde gerçekleşir.
Anakartın Yapısı ve Çalışması
Anakart üzerinde işlemci soketi, ram slotu, harddisk bağlantı soketleri, veri yolları, BIOS, onboard yani dahili donanım kartları bulunur. Harici donanım kartları anakarta, veri yolları diğer bir adıyla genişleme yuvaları sayesinde bağlanabilirler. Geçmişten günümüze kullanılan veri yolu çeşitlleri sırasıyla ISA, PCI, AGP, PCI-X, PCI Express(PCI-e)’tir.
Chipset(Yonga Seti) Nedir?
Anakart üzerindeki parçalar arasındaki veri akış trafiğini denetleyen önemli birimler bulunur. Bu birimlere yonga seti diğer bir adıyla chipset denir. Chipsetler bilgisayarın hızına doğrudan etki eden öenmli birimlerdir. Anakart üzerinde çok sayıda yonga seti(chipset) bulunur. Ama bunlardan 2 tanesi yönetici yonga seti olma özelliği ile diğerlerinden daha farklı bir öneme sahiptirler. Bunlardan biri Kuzey Köprüsü diğeri Güney Köprüsü’dür.
Kuzey köprüsü işlemci, ram bellek, PCI-e ve AGP arasıdaki veri aktarımından sorumludur. Kuzey köprüsünün anakart üzerindeki yerini tespit etmek için işlemciyi baz almanız yeterlidir. İşlemcinin hemen yan kısmındadır ve üzerinde metal bir soğutucu bulunur.
Güney köprüsü güç yönetimi, PCI veri yolu, USB portu, seskartı, ethernet kartı gibi donanımlar arasındaki veri aktarımından sorumludur.
Anakart Chipset Çeşitleri
Anakartlar için çok çeşitli yonga setleri(chipset) üretilmektedir. Piyasada bu işi yapan birçok firma bulunmaktadır. Bu chipsetler bu üretimi yapan firmaların isimleriyle adlandırılmaktadırlar. Günümüzde AMD, Intel, SIS, VIA gibi chipset çeşitleri bulunmaktadır. Fakat en yaygın olarak Intel, VIA, SIS ve AMD kullanılır. Anakart fiyatları ve performansları üzerinde doğrudan etkili oldukları için önemli bir yere sahiptirler.
Anakart Üzerinde Bulunan Veri Yolları
Anakart üzerindeki veriyolu çeşitlerinin neler olduğunu yazımın başında belirtmiştim. Şimdi veri yolu nedir, ne işe yarar sorularına cevap verelim.
Veri yolları anakart üzerindeki birimlerin birbiriyle bilgi alışverişini sağlayan bağlantı yollarıdır. Aynı zamanda dışarıdan bağlanan donanımlar ile veri alışverişi veri yolu slotları sayesinde gerçekleşmektedir. Bir harici donanım kartının bağlandığı slot, slotun bağlı olduğu veriyolunun adına göre adlandırılmaktadır.
Veri yolu deyince bant genişliği ifadesinin ne olduğunu bilmek gerekir.
Bant genişliği, birim zamanda aktarılabilecek veri miktarı olarak tanımlanır. Bir veriyolundaki bant genişliği ne kadar büyükse belli bir zamanda aktarılabilecek olan veri miktarı da o kadar fazla olur.
ISA Slotu: Çok eski bir veri yoludur. 8 – 16 bit veriyoluna sahiptir. Bant genişliği çok düşük olduğu için artık günümüz anakartlarında kullanılmamaktadır.
PCI Slotu: Bu slotlar anakart üzerinde beyaz renkte bulunurlar. Bu slotlara TV kartı, ethernet kartı, ses kartı, güvenlik kartı gibi harici donanımlar takılabilmektedir. PCI 64 bitlik bir veri yoluna sahiptir ve 1993 yılında üretilmiştir. Fakat uyumluluk problemleri yaşandığından dolayı 32 bit olarak kullanılmaktadır.
AGP Slotu: Bu slota sadece ekran kartları takılabilir. Bu veri yolu 533 MHz hıza çıkabilir. AGP(Hızlandırılmış Grafik Portu) veriyolu sadece ekran kartları için tasarlandığından dolayı ekran kartlarının etkin biçimde kullanılmasını sağlar.
PCI-X Slotu: Bu slot server(sunucu) sistemlerinde kullanılır. PCI-X veriyolu kullanımının temel nedeni PCI slotlarından daha fazla bant genişliği sağlamaktır.
PCI Express (PCI-e) Slotu: Bu veriyolu güç tüketimini ve diğer donanım maliyetlerini azaltmayı sağlayan bir yapıya sahiptir. Sistem belleğinin daha etkin bir biçimde kullanılmasını sağlar. PCI-e veriyoluna ekran kartı ve çeşitli donanım kartları takılabilir.
Anakart Çeşitleri
Anakart çeşitleri XT, AT, ATX, BTX olmak üzere 4 farklı yapıdadır. Bu farklılık anakart boyutları, soket yapıları, vida yerleri, port sayıları, panel bağlantı uçları gibi birçok yapıda kendini gösterir.
XT Anakartlar: Bu anakart çeşidi ilk kişisel bilgisayarlarda kullanılmıştır. İşlemciler üzerinde sabit olarak bulunmaktaydı. 8086 ve 8088 işlemciler için üretilmişlerdir. İşlemcide bir problem olması durumunda anakartın komple değiştirilmesi en büyük dezavantajıydı.
AT Anakartlar: Bu anakart çeşidi XT’lerden sonra 1982 yılından itibaren kullanılmaya başalmışlardır. ATX anakartlarına benzer formdadırlar. Yapısında veriyolu olarak AGP, ISA, PCI kullanılmaktadır. PS/2 bağlantı yapısı bulunmamaktadır. İşlemci değiştirilmesi mümkün olmaktadır.
ATX Anakartlar: AT’lerden daha sonra üretilmeye başlanılan bir anakart çeşididir. Öncekilere nazaran çok daha fazla giriş ve çıkış bağlantı desteğine sahiptirler. Çeşitli donanım kartları ATX anakart çeşidiyle birlikte tümleşik yapıda kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzün en çok kullanılan anakart çeşididir. Bu anakartların küçük kasalar için üretilmiş olan Micro ATX çeşitleri de bulunmaktadır.
BTX Anakartlar: BTX anakartlarda sistemin güç yönetimi, soğutma sistemi ve çeşitli donanım birimlerinin yerleşiminde büyük değişiklikler ortaya çıkmıştır. Bu anakart çeşidinin üretimin temel amacı işlemci gibi çok ısınan parçaları daha iyi soğutabilmektir. Bunun için işlemci etrafındaki çeşitli bağlantılar ve elektronik elemanlar anakartın daha farklı yerlerine taşınmışlardır.
Anakart Markaları
Günümüzde çok çeşitli ankart markaları bulunmaktadır. Asus, Gigabyte, MSI, Asrock, Biostar, Evga gibi çeşitli anakart markaları piyasada bulunmaktadır. Tabi bu anakart markaları ve özellikleri itibariyle çok farklı fiyatlara sahiptirler.
Anakart Fiyatları
Anakart fiyatları, anakartın markasına, modeline, üzerindeki soket yapısına, veriyolu çeşidine, slot sayısı gibi birçok etmene bağlı olarak değişim göstermektedirler. Şunu da unutmayın her pahalı anakart en iyi anakart, her ucuz anakart ta en kötü anakart değildir.
Anakart Modelini Öğrenme
Anakart modelini öğrenmek için çok farklı yöntemler kullanabilirsiniz.
Anakart üzerinde marka altında yazan bir kod benzeri bir yazı ve numaralar vardır. Bu yazılar anakart markası ve modelini bize belirtir. Bu marka ve model ile internet üzerinden arama yaparsak anakarta ait tüm özellikleri öğrenebiliriz.
Bu yöntemin haricinde bir de anakart modelini, markasını ve anakart özelliklerini öğrenmek için yardımcı programlar kullanabiliriz. İnternette bu konuda arama yaparsanız çok sayıda işinize yarayacak ücretsiz programlar bulabilirsiniz. Tercih size kalmış.
Anakart Seçimi
Anakart seçimine ilk önce anakart boyutunu belirlemekle başlanmalıdır. Çünkü kullanacağınız anakart seçtiğiniz kasanın içine sığacak boyutta olmalıdır.
Eğer aklınızda bir işlemci türü ve çeşidi varsa anakartınız bu işlemci yapısına uygun olmalıdır. Çünkü her işlemci her anakarta olmaz. Pin sayıları, soğutma sistemlerinin bağlantıları gibi birçok farklılık bulunmaktadır.
Anakartınızın kullanacağınız RAM modeline göre de uygun olması gerekmektedir. İşlemcide olduğu gibi RAM yapılarında da pin sayısı, soket yapısı gibi birçok farklılık bulunmaktadır. Benim size tavsiyem ihtiyacınız olan RAM miktarından 2 kat daha fazlasını destekleyen bir anakart seçmenizdir. Çünkü gün gelir ihtiyacınız olan RAM miktarı artarsa anakartı değiştirmeye gerek kalmadan RAM arttırma işlemi yapabilirsiniz.
Kullanılacak ekran kartı da anakart seçiminizi önemli derece de etkiler. Eğer çok yüksek grafik kalitesine sahip olan programlar çalıştırmayacaksanız ya da yüksek grafikli oyunlar oynamayacaksanız onboard diye tanımladığımız anakartınıza tümleşik yapıdaki ekran kartı sizin için yeterli olacaktır. Ama bunun tam tersini yapacaksanız yani yüksek grafiklerle uğraşacaksanız veya yüksek grafik çözünürlüğüne sahip oyunlar oynayacaksanız iyi bir ekran kartına ihtiyacınız olacak demektir. Bu durumda kullanacağınız ekran kartının seçeceğiniz anakart tarafından destekleniyor olması gerekmektedir. Aksi takdirde yeni bir anakarta ihtiyacınız olabilir. Bu da hiç yoktan size extra bir maliyet demektir. Bu yüzden tüm bu durumlar baştan düşünülmelidir.
Anakart seçimi gelişigüzel değil sizin ihtiyaçlarınıza göre belirlenmelidir. Şöyle bir düşünün sadece internete girecekseniz, word veya excel gibi programları kullanacaksınız öyle çok yüksek özellikleri olan donanımlara ihtiyacınız olmayacaktır. Bu nedenle kullanacağınız anakartın da öyle çok detaylı özelliklerinin olması gerekmemektedir. En iyi anakart diye bir şey yoktur. İyi seçilmiş anakart vardır. En iyi anakart seçimi kişiden kişiye, ihtiyaçtan ihtiyaca göre değişir bunu unutmayın.
Eğer anakart konusunda çözemediğiniz ve yardıma ihtiyacınız olan bir konu varsa mutlaka yazının sonundaki yorumlar bölümüne yazınız. Mutlaka en kısa zamanda size tarafımdan site üzerinden size gereken destek sağlanacaktır.
Bu yazıda anakart nedir, anakartın yapısı ve çalışması, anakart chipset(yonga seti) çeşitleri, anakart veri yolları, anakart çeşitleri, anakart markaları, anakart fiyatları, anakart modelini öğrenme ve anakart seçimi konuları hakkında bilgi verilmiştir. Bir sonraki konuda görüşmek üzere hoşçakalın.
Alıntıdır