Gelen soru: Linux altında kullanabileceğimiz ve ağ üzerinde servis olarak hizmet veren programların listesini bulabilir miyim?
Aslında Linux tamamen "ağ hizmetlerini en iyi şekilde verebilen" ve "ağ sunucusu olarak mükemmel" bir işletim sistemidir desem ve de bu yönü ile diğer servis sunan işletim sistemlerine fark atıyor desem sanırım yanlış olmaz.
İhtiyacınız olacak herhangi bir ağ yazılımını Linux üzerinde sunmak için, Linux'a uyarlanmış pek çok ücretli veya ücretsiz sunucu yazılımına ulaşmanız çok kolaydır.
Hatta bazı Linux dağıtımları kendi paket depolarına sahiptir ve bu paket depolarından herhangi bir ağ servisi yazılımını indirmek ve de kurup çalıştırmak tek bir komutla mümkündür.
Örneğin Debian gibi evrensel bir Linux dağıtımının kendine özgü .deb paketleri ve bu deb paketlerinden oluşan her debian kullanıcısının kullanımına açık APT paket depoları vardır. Debian kullanıyorsanız tek komutla bu APT depolarında bulunan bir yazılımı indirip kurabilirsiniz. Bunun için sadece internet erişimine ihtiyaç duyuluyor.
Hatta tüm depolardaki paketleri içinde barındıran dvd image'ları da satın alabilir veya hızlı bir erişiminiz varsa internetten indirebilirsiniz.
Şimdi konumuzu dağıtmadan Linux üzerinden ağ hizmeti verebileceğiniz yazılımları kısaca tanıyalım. Ancak burada aklıma gelenleri yazacağım. Gün geçtikçe ve vakit buldukça buraya eklerim.
1. Cacti
Cacti, ağınızda bulunan pek çok cihaz ve sunucudan snmp protokolunu kullanarak bilgi toplayan ve topladığı bu bilgiyi grafiksel olarak işleyip, belirli periyodlarda front end yani webden erişilebilir rapor sunan bir yazılımdır. Örneğin ağınızda birden fazla switch bulunduğunu düşünelim. Bir de dış internet bağlantınızın sonlandığı bir router'in olduğunu varsayalım. Cacti ile bu cihazlara ait interface'lerden geçen trafiğin grafiksel olarak takibini yapabilirsiniz. Linux üzerinde cacti'yi kurduğunuzda web'den de erişilebilir olduğu için apache ve php'ye, kendi çalışması için gerekli bazı konfigurasyonları ve verileri işlemek için de mysql'e ihtiyaç duyar. Cacti'nin windows sürümü de kendi web sitesinden indirilip kurulabilir. Disk boyutunu ve kullanımını, kullanıcı işlemlerinin yarattığı cpu kullanımını, herhangi bir servis çalışıyorsa bunun kullanımını grafiksel olarak raporlayabilir.
Cacti® - The Complete RRDTool-based Graphing Solution
2. Nagios
Nagios yazılımı bir çeşit ping monitördür. Ancak bu kadar basit anlatılamaz. Çünkü çok fazla monitoring desteği ve Nagios ile çalışan pek çok plugin desteği bulunur. Genel anlamda çalışan bir cihaz veya bilgisayarın ayakta ve hizmet veriyor durumda olup olmadığını belli periyodlarla denetler, bir problem olduğunda bunu ilgili gruba mail veya sms yolu ile haber verir. Aynı zamanda tüm sunucular ve ağ cihazlarının anlık durumları webden takip edilebilir. Bu nedenle yine apache web sunucusuna ve php'ye kurulurken ihtiyaç duyar. Bir sunucuya sürekli ping çekilerek hayatta olup olmadığı, bir ağ cihazında belirlenen bir size kullanımının aşılması ve daha pek çok işlem Nagios ile takip edilebilir.
Nagios - The Industry Standard in IT Infrastructure Monitoring
3. Rsyslog
Rsyslog yazılımı ilk etapta kaynak koddan derlenip kurulan bir yazılımken şu anda Debian'ın stable sürümünde syslog'un yerini almıştır. Genel kullanım amacı ağda hizmet veren sistemlerin sistem loglarını tek bir noktada toplamak ve bunu veritabanında tutmaktır. Bu sayede loglara daha hızlı erişilebilir ve kayıt altında tutulur. Web'den logları gözlemlemek için phplogcon yazılımına ihtiyaç vardır ve phplogcon yazılımı Rsyslog'u geliştiren ekip tarafından tasarlanmıştır. Örneğin ağınızda birden fazla Linux sunucusu varsa ve bunların her birine girip loglara bakmak gereksiz yük olarak görünüyorsa Rsyslog tam size göre bir yazılımdır.
http://www.rsyslog.org
Adiscon LogAnalyzer - syslog web viewer, analysis and reporting tool
4. Apache
Biraz önce de bazı ağ yazılımlarının kurulurken Apache'ye ihtiyaç duyduğunu söyledik ve bazı şeylerin webden takip edilmesi için zorunlu olduğuna değindik. Apache Linux üzerinde çalışan ve dünyada en çok kullanılan web sunucu yazılımıdır. PHP, html veya herhangi bir web dili ile hazırladığınız sayfalarınızın, sitelerinizin www protokolü üzerinden yayınlanmasına olanak tanır. Apache oldukça popüler ve büyük web siteleri tarafından tercih edilen bir web sunucusudur. Bunun sebeplerini kendi web sitesinden öğrenebilirsiniz.
Welcome to The Apache Software Foundation!
5. MySQL
MySQL linux kullanıcıları tarafından tercih edilen çok başarılı bir veritabanı sunucusudur. MySQL kullanarak oldukça büyük boyutlarda bulunan verilerinizi database yapısında tutabilir, tablolar oluşturabilir ve bu verileri ağda kullanıma sunabilirsiniz. Son duyduğumda MySQL'i Sun Microsystems firması, Sun'i ise Oracle firması satın almıştı. Doğal olarak MySQL Oracle'in ürünü haline geldi. Ancak MySQL halen ücretsiz ve GPL lisansı ile kullanılabilir, geliştirilebilir bir veritabanı yazılımıdır. Oracle'in satın almış olması, yakın bir gelecekte küçük işletmelere, ihtiyaçlarına göre uygun veritabanı çözümü ürünleri sunulacağını gösteriyor.
http://www.mysql.org
6. Squid
Squid linux kullanıcıları için geliştirilmiş proxy yani vekil sunucu yazılımıdır. Squid de diğer ağ yazılımları gibi oldukça popüler kullanım oranlarına sahiptir. Squid yazılımının asıl amacı ağ üzerinden gelen http trafiğini üzerine almak ve sizin belirlediğiniz standartlara göre iletmektir. Örneğin Squid ile beraber Dansguardian kullandığınızda pek çok zararlı içeriği iç kullanıcılarınızın kullanımına (kendilerine zarar vereceği için) kısıtlayabilir ve http trafiğini kontrol altına alabilirsiniz.
http://www.squid.org
7. Dansguardian
Dansguardian yazılımı Squid ile beraber çalışan content filtering yani içerik filtreleme yazılımıdır. Squid ile kontrol edilen http trafiğinin içeriğini denetlemeye yarar. Örneğin virüs veya trojan içeren web isteklerini dansguardian kontrolunden geçirerek denetleyebilir ve engelleyebilirsiniz. Veya +18 sitelere erişimi dansguardian ile kesebilirsiniz. İlk etapta konfigurasyonu biraz zor olsa da, kurulum yapıldıktan ve özelleştirildikten sonra, işini iyi yapan bir yazılım olduğunu göreceksiniz.
DansGuardian - True Web Content Filtering for All
8. Postfix
Postfix ağ kullanıcılarının dış dünya ile mail alıp mail göndermesine olanak sağlayan ve Linux kullanıcıları tarafından tercih edilen bir MTA (mail transfer agent) yazılımıdır. Sendmail'in kolaylığı ve Qmail gibi diğer bir mta yazılımının güvenliği ile donatılmıştır. Bu yüzden tercih edilme oranı diğerlerine göre daha yüksektir. Genel amacı kullanıcılara mail hesabı açmak, mail göndermelerini ve almalarını sağlamaktır. Ancak tek başına yeterli değildir. Birazdan bahsedeceğimiz Dovecot gibi POP3/IMAP hizmeti veren yazılımlarla beraber çalışır.
The Postfix Home Page
9. Dovecot
Dovecot ağ kullanıcılarının maillerini almalarını ve mail göndermelerini pop3 veya imap protokolü kullanarak sağlayan yazılımdır. Güvenlikle ilgili sorunları olmadığından ve pek çok Linux yazılımı ile kolay uyarlanabildiğinden tercih edilebilir.
Dovecot
10. Dbmail
Dbmail'de ağ kullanıcılarına hem Postfix gibi mail alıp gönderme hizmeti veren, hem de Dovecot gibi pop3 ve imap desteği sunan bir yazılımdır. Ancak en önemli özelliği gelen ve giden mailleri Postfix gibi mailbox'larda tutmak yerine MySQL, PostgreSQL gibi database'ler üzerinde tutmasıdır. Gelen bir maili direkt sql üzerinde bulunan mail kutusuna yazar ve kullanıcı mailini okurken sql üzerinden okur. Kullanıcı tarafından pek birşey farkedilmez ancak sistem yöneticisi tarafında oldukça fazla fayda sağlar.
DBMail: fast and scalable sql based mail services
11. OpenLDAP
OpenLDAP yazılımı, Linux üzerinden ağ kullanıcılarına ldap protokolü yardımı ile hiyerarşik veritabanı hizmeti veren bir yazılımdır. Kısaca bu directory yapısında bulunan veritabanına bağlanan kullanıcılar, diğer kullanıcıların bilgilerine rahatça ulaşabilirler. Örneğin mail adreslerini OpenLDAP üzerinde oluşturabilir ve telefon kayıtları da bulunan bir Adres Defteri ağ kullanıcılarına sunabilirsiniz.
Herkes bu işi yapan yazılımın Microsoft Exchange olduğunu sanar. Ancak Microsoft firmasının geliştirdiği Exchange yazılımı da LDAP protokolünü kullanan bir üründür ve OpenLDAP yazılımı henüz Exchange'in olmadığı yıllarda LDAP protokolü üzerine geliştirilmiş yazılımdır.
OpenLDAP, Main Page
12. ProFTP
ProFTP, linux ağ kullanıcılarına ftp üzerinden dosya transferi hizmeti sağlayabileceğiniz bir yazılımdır. ProFTP sayesinde kullanıcılar dosyalarını proftp sunucuya atabilir ve gerektiğinde istediği yerden bu dosyaları tekrar ftp kullanarak çekebilirler.
http://www.proftp.org
13. Samba
Samba, ağ kullanıcılarınızın smb protokolü üzerinden dosya ve printer paylaşımı yapmasına olanak sağlayan yazılımdır. Özellikle hem linux hem de windows kullanıcıların bulunduğu ağlarda, windows kullanıcılarının da linux kullanıcıları ile dosya paylaşabilmesine olanak sağlar.
Samba - opening windows to a wider world
14. BIND
BIND dünyanın en çok kullanılan DNS sunucusudur. Hem internet tarafında hem de lokal ağlarda kullanılabilir. Genel kullanım amacı IP karmaşasını ortadan kaldırmak ve isimle kullanıcıların hedefe ulaşmalarını sağlamaktır. Hatta DHCP ile bütünleşik çalıştırılarak, bir kullanıcının aldığı ip adresine isim de atanarak ağ trafiğini ip iletişiminden soyutlayabilirsiniz.
https://www.isc.org/products/BIND/
15. DHCP (dhcp3-server)
Linux sunucunuz üzerinde, ağ kullanıcılarınıza ip dağıtmak için kullanacabileceğiniz servise verilen isim dhcp, bu servisi sağlayan yazılımın adı ise dhcp3-server'dir. Örneğin, Debian üzerinde "dhcp3-server" paketini kurarak, ağ kullanıcılarınıza otomatik ip dağıtmayı etkin kılabilir ve kullanıcılarınıza elle ip verme derdinden kurtulabilirsiniz
Debian -- Error
Şimdilik aklıma gelen ve paylaşabileceklerim bu kadar.. İleride tam olarak herşeyi eklediğimde makale haline getirebilirim.
Alıntıdır.
Aslında Linux tamamen "ağ hizmetlerini en iyi şekilde verebilen" ve "ağ sunucusu olarak mükemmel" bir işletim sistemidir desem ve de bu yönü ile diğer servis sunan işletim sistemlerine fark atıyor desem sanırım yanlış olmaz.
İhtiyacınız olacak herhangi bir ağ yazılımını Linux üzerinde sunmak için, Linux'a uyarlanmış pek çok ücretli veya ücretsiz sunucu yazılımına ulaşmanız çok kolaydır.
Hatta bazı Linux dağıtımları kendi paket depolarına sahiptir ve bu paket depolarından herhangi bir ağ servisi yazılımını indirmek ve de kurup çalıştırmak tek bir komutla mümkündür.
Örneğin Debian gibi evrensel bir Linux dağıtımının kendine özgü .deb paketleri ve bu deb paketlerinden oluşan her debian kullanıcısının kullanımına açık APT paket depoları vardır. Debian kullanıyorsanız tek komutla bu APT depolarında bulunan bir yazılımı indirip kurabilirsiniz. Bunun için sadece internet erişimine ihtiyaç duyuluyor.
Hatta tüm depolardaki paketleri içinde barındıran dvd image'ları da satın alabilir veya hızlı bir erişiminiz varsa internetten indirebilirsiniz.
Şimdi konumuzu dağıtmadan Linux üzerinden ağ hizmeti verebileceğiniz yazılımları kısaca tanıyalım. Ancak burada aklıma gelenleri yazacağım. Gün geçtikçe ve vakit buldukça buraya eklerim.
1. Cacti
Cacti, ağınızda bulunan pek çok cihaz ve sunucudan snmp protokolunu kullanarak bilgi toplayan ve topladığı bu bilgiyi grafiksel olarak işleyip, belirli periyodlarda front end yani webden erişilebilir rapor sunan bir yazılımdır. Örneğin ağınızda birden fazla switch bulunduğunu düşünelim. Bir de dış internet bağlantınızın sonlandığı bir router'in olduğunu varsayalım. Cacti ile bu cihazlara ait interface'lerden geçen trafiğin grafiksel olarak takibini yapabilirsiniz. Linux üzerinde cacti'yi kurduğunuzda web'den de erişilebilir olduğu için apache ve php'ye, kendi çalışması için gerekli bazı konfigurasyonları ve verileri işlemek için de mysql'e ihtiyaç duyar. Cacti'nin windows sürümü de kendi web sitesinden indirilip kurulabilir. Disk boyutunu ve kullanımını, kullanıcı işlemlerinin yarattığı cpu kullanımını, herhangi bir servis çalışıyorsa bunun kullanımını grafiksel olarak raporlayabilir.
Cacti® - The Complete RRDTool-based Graphing Solution
2. Nagios
Nagios yazılımı bir çeşit ping monitördür. Ancak bu kadar basit anlatılamaz. Çünkü çok fazla monitoring desteği ve Nagios ile çalışan pek çok plugin desteği bulunur. Genel anlamda çalışan bir cihaz veya bilgisayarın ayakta ve hizmet veriyor durumda olup olmadığını belli periyodlarla denetler, bir problem olduğunda bunu ilgili gruba mail veya sms yolu ile haber verir. Aynı zamanda tüm sunucular ve ağ cihazlarının anlık durumları webden takip edilebilir. Bu nedenle yine apache web sunucusuna ve php'ye kurulurken ihtiyaç duyar. Bir sunucuya sürekli ping çekilerek hayatta olup olmadığı, bir ağ cihazında belirlenen bir size kullanımının aşılması ve daha pek çok işlem Nagios ile takip edilebilir.
Nagios - The Industry Standard in IT Infrastructure Monitoring
3. Rsyslog
Rsyslog yazılımı ilk etapta kaynak koddan derlenip kurulan bir yazılımken şu anda Debian'ın stable sürümünde syslog'un yerini almıştır. Genel kullanım amacı ağda hizmet veren sistemlerin sistem loglarını tek bir noktada toplamak ve bunu veritabanında tutmaktır. Bu sayede loglara daha hızlı erişilebilir ve kayıt altında tutulur. Web'den logları gözlemlemek için phplogcon yazılımına ihtiyaç vardır ve phplogcon yazılımı Rsyslog'u geliştiren ekip tarafından tasarlanmıştır. Örneğin ağınızda birden fazla Linux sunucusu varsa ve bunların her birine girip loglara bakmak gereksiz yük olarak görünüyorsa Rsyslog tam size göre bir yazılımdır.
http://www.rsyslog.org
Adiscon LogAnalyzer - syslog web viewer, analysis and reporting tool
4. Apache
Biraz önce de bazı ağ yazılımlarının kurulurken Apache'ye ihtiyaç duyduğunu söyledik ve bazı şeylerin webden takip edilmesi için zorunlu olduğuna değindik. Apache Linux üzerinde çalışan ve dünyada en çok kullanılan web sunucu yazılımıdır. PHP, html veya herhangi bir web dili ile hazırladığınız sayfalarınızın, sitelerinizin www protokolü üzerinden yayınlanmasına olanak tanır. Apache oldukça popüler ve büyük web siteleri tarafından tercih edilen bir web sunucusudur. Bunun sebeplerini kendi web sitesinden öğrenebilirsiniz.
Welcome to The Apache Software Foundation!
5. MySQL
MySQL linux kullanıcıları tarafından tercih edilen çok başarılı bir veritabanı sunucusudur. MySQL kullanarak oldukça büyük boyutlarda bulunan verilerinizi database yapısında tutabilir, tablolar oluşturabilir ve bu verileri ağda kullanıma sunabilirsiniz. Son duyduğumda MySQL'i Sun Microsystems firması, Sun'i ise Oracle firması satın almıştı. Doğal olarak MySQL Oracle'in ürünü haline geldi. Ancak MySQL halen ücretsiz ve GPL lisansı ile kullanılabilir, geliştirilebilir bir veritabanı yazılımıdır. Oracle'in satın almış olması, yakın bir gelecekte küçük işletmelere, ihtiyaçlarına göre uygun veritabanı çözümü ürünleri sunulacağını gösteriyor.
http://www.mysql.org
6. Squid
Squid linux kullanıcıları için geliştirilmiş proxy yani vekil sunucu yazılımıdır. Squid de diğer ağ yazılımları gibi oldukça popüler kullanım oranlarına sahiptir. Squid yazılımının asıl amacı ağ üzerinden gelen http trafiğini üzerine almak ve sizin belirlediğiniz standartlara göre iletmektir. Örneğin Squid ile beraber Dansguardian kullandığınızda pek çok zararlı içeriği iç kullanıcılarınızın kullanımına (kendilerine zarar vereceği için) kısıtlayabilir ve http trafiğini kontrol altına alabilirsiniz.
http://www.squid.org
7. Dansguardian
Dansguardian yazılımı Squid ile beraber çalışan content filtering yani içerik filtreleme yazılımıdır. Squid ile kontrol edilen http trafiğinin içeriğini denetlemeye yarar. Örneğin virüs veya trojan içeren web isteklerini dansguardian kontrolunden geçirerek denetleyebilir ve engelleyebilirsiniz. Veya +18 sitelere erişimi dansguardian ile kesebilirsiniz. İlk etapta konfigurasyonu biraz zor olsa da, kurulum yapıldıktan ve özelleştirildikten sonra, işini iyi yapan bir yazılım olduğunu göreceksiniz.
DansGuardian - True Web Content Filtering for All
8. Postfix
Postfix ağ kullanıcılarının dış dünya ile mail alıp mail göndermesine olanak sağlayan ve Linux kullanıcıları tarafından tercih edilen bir MTA (mail transfer agent) yazılımıdır. Sendmail'in kolaylığı ve Qmail gibi diğer bir mta yazılımının güvenliği ile donatılmıştır. Bu yüzden tercih edilme oranı diğerlerine göre daha yüksektir. Genel amacı kullanıcılara mail hesabı açmak, mail göndermelerini ve almalarını sağlamaktır. Ancak tek başına yeterli değildir. Birazdan bahsedeceğimiz Dovecot gibi POP3/IMAP hizmeti veren yazılımlarla beraber çalışır.
The Postfix Home Page
9. Dovecot
Dovecot ağ kullanıcılarının maillerini almalarını ve mail göndermelerini pop3 veya imap protokolü kullanarak sağlayan yazılımdır. Güvenlikle ilgili sorunları olmadığından ve pek çok Linux yazılımı ile kolay uyarlanabildiğinden tercih edilebilir.
Dovecot
10. Dbmail
Dbmail'de ağ kullanıcılarına hem Postfix gibi mail alıp gönderme hizmeti veren, hem de Dovecot gibi pop3 ve imap desteği sunan bir yazılımdır. Ancak en önemli özelliği gelen ve giden mailleri Postfix gibi mailbox'larda tutmak yerine MySQL, PostgreSQL gibi database'ler üzerinde tutmasıdır. Gelen bir maili direkt sql üzerinde bulunan mail kutusuna yazar ve kullanıcı mailini okurken sql üzerinden okur. Kullanıcı tarafından pek birşey farkedilmez ancak sistem yöneticisi tarafında oldukça fazla fayda sağlar.
DBMail: fast and scalable sql based mail services
11. OpenLDAP
OpenLDAP yazılımı, Linux üzerinden ağ kullanıcılarına ldap protokolü yardımı ile hiyerarşik veritabanı hizmeti veren bir yazılımdır. Kısaca bu directory yapısında bulunan veritabanına bağlanan kullanıcılar, diğer kullanıcıların bilgilerine rahatça ulaşabilirler. Örneğin mail adreslerini OpenLDAP üzerinde oluşturabilir ve telefon kayıtları da bulunan bir Adres Defteri ağ kullanıcılarına sunabilirsiniz.
Herkes bu işi yapan yazılımın Microsoft Exchange olduğunu sanar. Ancak Microsoft firmasının geliştirdiği Exchange yazılımı da LDAP protokolünü kullanan bir üründür ve OpenLDAP yazılımı henüz Exchange'in olmadığı yıllarda LDAP protokolü üzerine geliştirilmiş yazılımdır.
OpenLDAP, Main Page
12. ProFTP
ProFTP, linux ağ kullanıcılarına ftp üzerinden dosya transferi hizmeti sağlayabileceğiniz bir yazılımdır. ProFTP sayesinde kullanıcılar dosyalarını proftp sunucuya atabilir ve gerektiğinde istediği yerden bu dosyaları tekrar ftp kullanarak çekebilirler.
http://www.proftp.org
13. Samba
Samba, ağ kullanıcılarınızın smb protokolü üzerinden dosya ve printer paylaşımı yapmasına olanak sağlayan yazılımdır. Özellikle hem linux hem de windows kullanıcıların bulunduğu ağlarda, windows kullanıcılarının da linux kullanıcıları ile dosya paylaşabilmesine olanak sağlar.
Samba - opening windows to a wider world
14. BIND
BIND dünyanın en çok kullanılan DNS sunucusudur. Hem internet tarafında hem de lokal ağlarda kullanılabilir. Genel kullanım amacı IP karmaşasını ortadan kaldırmak ve isimle kullanıcıların hedefe ulaşmalarını sağlamaktır. Hatta DHCP ile bütünleşik çalıştırılarak, bir kullanıcının aldığı ip adresine isim de atanarak ağ trafiğini ip iletişiminden soyutlayabilirsiniz.
https://www.isc.org/products/BIND/
15. DHCP (dhcp3-server)
Linux sunucunuz üzerinde, ağ kullanıcılarınıza ip dağıtmak için kullanacabileceğiniz servise verilen isim dhcp, bu servisi sağlayan yazılımın adı ise dhcp3-server'dir. Örneğin, Debian üzerinde "dhcp3-server" paketini kurarak, ağ kullanıcılarınıza otomatik ip dağıtmayı etkin kılabilir ve kullanıcılarınıza elle ip verme derdinden kurtulabilirsiniz
Debian -- Error
Şimdilik aklıma gelen ve paylaşabileceklerim bu kadar.. İleride tam olarak herşeyi eklediğimde makale haline getirebilirim.
Alıntıdır.